Dataverhalen #4 - Mooie kaarten, bloed doneren en Formule 1

Goedemiddag!

Mijn nieuwsbrief is deze week wat later dan normaal. Ik schrijf hem in het weekend, maar die had ik deze week niet, want ik was voor RTL naar Zandvoort om verslag te doen bij de Grand Prix. Meer daarover straks.

De zomervakantie is officieel voorbij, deze week zijn mijn lessen op de School voor Journalistiek weer begonnen. Druk druk druk, maar ook superleuk. En tussendoor heb ik ook nog genoeg toffe dingen gezien om een nieuwsbrief mee te vullen.

Veel leesplezier en een fijne week!

Hier word ik erg vrolijk van: al jaren stoor ik me aan het discriminerende beleid van bloedbank Sanquin, dat homo- en bi-mannen uitsluit van bloeddonatie. Op basis van behoorlijk achterhaalde ideeën over risicobeheersing, mochten zij tot 2015 levenslang geen bloed geven. Ik schreef daar toen dit stuk over in NRC:

Sindsdien zijn de regels steeds verder versoepeld: eerst mocht een man die seks had met een andere man na twaalf maanden toch doneren. Dat werd later vier maanden. En sinds vorige week mogen ook mannen die een vaste relatie met een andere man hebben, zich aanmelden bij Sanquin.

Eindelijk, zes jaar later, mag ik dus een ‘held’ worden, om in de woorden van de bloedbank te spreken.

Helemaal eerlijk is het nog niet, want er wordt nog altijd niet gevraagd naar écht risicogedrag. Daardoor mogen homo- en bimannen die, hoewel extreem voorzichtig, wisselende contacten hebben nog steeds niet doneren, terwijl de meest onveilige heteroman met open armen wordt ontvangen.

Eind volgend jaar zegt Sanquin nog een stap verder te willen gaan, om ook homo- en bimannen zonder relatie toe te kunnen laten, zoals dat in andere landen nu al gebeurt.

Het internet zit vol met dark patterns. Dat zijn van die psychologische trucjes om je over te halen iets te kopen of te accepteren. Denk bijvoorbeeld aan een popup om je in te schrijven voor een nieuwsbrief van een website, met een grote knop “Ja, geef me korting!” en in hele kleine lettertjes de optie “Nee, ik gooi mijn geld graag weg en hoef geen korting”.

Of lekker verwarrende vragen als “Nee, ik weiger niet te accepteren geen cookies te krijgen”.

Ik overdrijf een beetje, maar helaas niet heel erg: mooie voorbeelden vind je op DarkPatterns.org.

Om je frustratie helemaal lekker te triggeren, bouwde een Chinese webdesigner deze site, waar al die irritante elementen die je dagelijks tegenkomt in één site samenkomen.

Op een of andere manier zit mijn vriendenkring vol met ov-liefhebbers, die vrolijk een uur over een nieuwe Sprinter kunnen praten. (You know who you are). Maar ik hoor eigenlijk nooit iemand die vrolijk wordt van bussen.

Deze Britse man is wél fan. Als experiment probeerde hij uit hoe ver je in één dag met de bus vanuit Londen door Engeland kan reizen. En die uitdaging is natuurlijk live via Twitter gedeeld.

Een van de populairste burgers bij McDonalds is de Quarter Pounder. Die heet zo, omdat er een kwart pond vlees in de burger zit, zo'n 113 gram.

Een andere Amerikaanse burgerketen probeerde te concurreren, en introduceerde de Third Pounder: voor hetzelfde geld krijg je ⅓ van een pond, dus 150 gram vlees.

Best goede deal, toch? Maar de burger flopte. Een onderzoeksbureau werd ingeschakeld om uit te zoeken waarom. Het probleem bleek bij de slechte wiskundeskills van de gemiddelde Amerikaan te liggen. Ruim de helft van de ondervraagden vond de burger te duur, omdat ze dachten dat ⅓ pond juist mínder was dan ¼ pond.

Ik zei het hierboven al: ik heb voor RTL Nieuws veel geschreven over de Grand Prix in Zandvoort. Bijvoorbeeld over waarom dat circuit zo mooi is, en over hoe je een F1-race moet volgen als je er niks van afweet.

En zondag trok ik voor RTL zelf naar Zandvoort. Helaas niet naar de race zelf, maar ik verkende wel de omgeving van het circuit en sprak talloze uitgelaten fans. Ook ging ik live op Facebook om te laten zien hoe het er in Zandvoort aan toe ging, en schreef ik een reportage:

Als ik mijn timeline op Twitter zie, haalt de Grand Prix ook wel wat irritatie naar boven. Ik zal er niet al te veel woorden aan vuilmaken. Ja, het is lullig dat Lowlands niet door kan gaan en dit wel. Maar: er gaan ook wekelijks tienduizenden mensen naar het voetbalstadion, of gewoon winkelen in de stad.

Eerlijk gezegd was ik onder de indruk van de organisatie van de Grand Prix. Alles was superstrak geregeld, met bijna alles was rekening gehouden en waar het tóch mis ging, werd snel ingegrepen. In elk geval kwam ik in en om Zandvoort alleen vrolijke gezichten tegen.

Zoals ook al gezegd is het nieuwe studiejaar weer begonnen op de School voor Journalistiek. Gisteren heb ik de eerste studenten ontmoet, die de komende maanden de minor Datajournalistiek en Infographics gaan volgen.

Ook ga ik dit jaar het nieuwe vak Factchecking en social media geven, en leer ik studenten uit ieder jaar van de studie om beter om te gaan met data en cijfers. Ik heb er zin in!

Met deze Python-library kun je prachtig vormgegeven kaarten genereren, op basis van data van OpenStreetMap.

De Londense wijnbar Gordon’s ontwikkelde een aantal jaar geleden zijn eigen software om zakkenrollers te spotten op camerabeelden. Intussen is de software uitgegroeid tot een gezichtsherkenningsprorgramma dat wereldwijd wordt gebruikt en miljoenen waard is.

Zoals iemand op Twitter het zegt: “Qua omzet is Gordon’s een softwarebedrijf dat toevallig ook wijn schenkt”

Lange opnames van interviews uittikken is niemands favoriete klusje. Daarom is er allerlei software om automatisch audio en video om te zetten naar tekst.

Een van de betere opties is het Nederlandse Amberscript. Normaal is die software behoorlijk duur, maar ik kwam een aanbieding tegen: voor eenmalig 60 euro kun je levenslang 2 uur materiaal per maand transcriberen.

Mijn eerste testjes: in het Engels werkt het erg goed, vooral met goede audio. In het Nederlands is het wat minder nauwkeurig. Maar het maakt het vooral wel een stuk makkelijker om door een lange opname heen te gaan, omdat je op de tekst kan zoeken.

Tot zover deze nieuwsbrief. Ik hoop dat je het leuk en/of nuttig vond. Geef dat vooral hieronder aan met ‘Ja’ of ‘Nee’!

Voor tips, opmerkingen en feedback kun je me zoals altijd mailen op wouter@woutervandijke.nl.