Het tweede kwartaal is net van start. Grote kans dus dat je weer die ene e-mail in je mailbox vindt: ‘tijd om je doelen voor de volgende periode op te stellen’. En als het niet een leidinggevende is, dan had je het wellicht zelf bedacht: het is misschien toch goed om doelstellingen te formuleren. Maar dit is toch elke keer weer gemakkelijker gezegd dan gedaan. En toch: je wordt in het diepe gegooid en er wordt van je verwacht dat je zelfstandig met mooie voorstellen komt. Ik zag de afgelopen week de vijf fases van rouwverwerking voorbij komen en toen dacht ik: dit lijkt verdacht veel op het stellen van doelen:

‘Ik heb geen doelen nodig. Doelen werken niet voor me. Het kost veel tijd om ze op te schrijven.’ En dus schuif je het proces van brainstormen en doelen stellen voor je uit. Goede doelen stellen is echt niet eenvoudig en ook tijdrovend: hoe langer de ontkenningsfase duurt, hoe kleiner de kans dat je uiteindelijk doelen formuleert waar je enthousiast van wordt.

De harde feiten? Uit talloze onderzoeken blijkt dat doelen stellen werkt (deze bijvoorbeeld). Werk je bij een bedrijf waar je gevraagd wordt om doelen te formuleren? Gefeliciteerd! Een mooi signaal dat er gegeven wordt om je persoonlijke ontwikkeling. Reden genoeg dus om deze ontkenningsfase zo snel mogelijk achter je te laten.

De ontkenningsfase gaat naadloos over in boosheid: de omgeving krijgt de schuld. Het systeem van de organisatie waar je werkt, je incompetente manager (die trouwens toch niet terugkomt op de doelen waar je zoveel tijd in hebt gestoken), het is allemaal niks. Misschien zijn er wel bonussen verbonden aan de doelen die je stelt waardoor je collega’s massaal doelen stellen die nergens op slaan. Of: je hebt nog nooit succes geboekt met je doelen, dus waarom zou het nu wel werken?

Deze boosheid helpt je uiteindelijk niet. Je doelen worden er echt niet beter van en laten we eerlijk zijn: je verandert het systeem niet van de ene op de andere dag. Wat werkt wel? Leg altijd een link tussen de doelstellingen en je persoonlijke ontwikkeling. Hoe het ook uitpakt in je huidige rol, hoe jij groeit als persoon neem je voor altijd met je mee.

Je boosheid aan de kant gezet? Mooi. Nu volgt de worsteling met de doelen zelf. En dan slaat de twijfel toe: wat ga ik doen? En hoe formuleer ik mijn doelen zo dat ik de grootste kans heb ze ook te halen?

Vergeet saaie SMART-doelen of andere vervelende afkortingen. Wil je je doelen halen moeten ze aan twee voorwaarden voldoen:

1) Je moet er dolenthousiast van worden

2) Je doel moet meetbaar zijn

De eerste voorwaarde wijst voor zich. En zelfs op je werk kun je doelen stellen waarvoor je op het puntje van je stoel komt te zitten. De sleutel? Begrijpen waarom het belangrijk is wat je doet. Voorwaarde twee: je doel moet zonder discussie af te strepen zijn.

Maar wat moet ik kiezen? Hier kun je een boek over volschrijven (on it!) maar ik beschouw de drie componenten passie, vaardigheid en missie als de kern. Kies iets wat ten minste één van deze drie raakt. Het liefst meerdere. De kans is groot dat je goed zit.

Nu slaat de twijfel slaat toe: ga je deze doelen halen? Of je krijgt kritische vragen van je manager: hoe denk je dit voor elkaar te krijgen? Je hebt een plan nodig. Dit kun je heel ingewikkeld maken, maar dat hoeft niet. Ik heb gemerkt dat twee dingen echt belangrijk zijn:

1) Je hebt een ruw idee van de stappen die nodig zijn om je doel te halen. De allereerste actie is helder en ook over de rest heb je nagedacht.

2) Je hebt wekelijks een vast moment gepland waarop je een check in doet en je je doelen controleert.

Wat je nodig hebt in deze fase is een half uurtje om je doelen naar een hoger niveau te tillen en de check-ins te plannen.

Hoe je ook met doelen werkt en welke gekke regels daar op de plek waar jij werkt ook aan verbonden zijn: je hebt het geaccepteerd en maakt er het beste van. Je hebt nu doelen waar je enthousiast over bent, ze zijn meetbaar, je hebt een plan en je hebt check-ins gepland. Mooi werk!

Ik heb nu zelf in ieder geval geen enkel excuus meer om uitdagende doelen te stellen voor de komende maanden. Voel je vrij om je doelen met me te delen, en mocht je vastlopen bij het opstellen ervan dan ben ik daar ook benieuwd naar. Misschien kan ik je een suggestie doen voor een volgende stap.

Heb een goede week!

Rick