Maar: boosheid en irritatie is óók energie. En zoals je je bij aikido (ik ben een kansloze sporter dus ik heb dit van horen zeggen) niet schrap zet maar de energie van de aanvaller voor je laat werken, merkte ik dat dat met de dingen die me irriteren ook kon.
Die irritaties vertellen me namelijk altijd iets over mijzelf. En vaak is dat geen goed nieuws. Mijn irritaties vertellen me dat mijn geduld gebrekkig is, dat ik voortdurend vanuit mezelf redeneer, dat ik meer open kan staan voor nieuwe perspectieven, dat ik te weinig nieuwsgierig ben, enzovoort. En als ik langer naar die irritaties kijk zorgen ze er dus voor dat ik dingen anders benader, mijn eigen gedrag ga aanpassen en dat ik op nieuwe ideeën kom.
De dingen buiten je controle die je irriteren zouden wat mij betreft een speciale plek moeten krijgen in het voorgaande diagram. Net buiten de ‘cirkel van invloed’ en overlappend met de ‘cirkel van betrokkenheid’ ligt de ‘vallei van keiharde reflectie’: