Er zijn boeken volgeschreven over de kracht van gewoontes en over de al dan niet illusie van vrije wil. Boeiend – maar vaak is de link met de praktijk lastig. Ik analyseerde hoe dit bij mij werkt, en wil je vier strategieën aanreiken. Een matrix mag niet ontbreken:

Het eerste kwadrant gaat over de dingen die je al doet, en waarvan je weet dat ze op lange termijn goed voor je zijn. Allereerst: we staan niet vaak genoeg stil bij deze categorie, maar het is geweldig dat je deze dingen doet.

Deze zaken wil je verstevigen en verfijnen. Zodat de gewoonte blijft en zich misschien verder verdiept.

Wij hebben er de gewoonte van gemaakt om elke dag met een groene smoothie te ontbijten. Het kost meer energie dan ’s ochtends snel een boterham smeren, maar ik weet dat het goed voor me is. Dit klinkt een beetje gek, maar ik maak er een sport van om mijn handelingen van het klaarmaken bijna als een soort choreografie uit te voeren. Het geeft me plezier om in één keer alles uit de la te pakken wat ik nodig heb en in één rondje door de keuken de ingrediënten te verzamelen. Verfijning kan ook zijn dat je investeert in de materialen die je gebruikt, om daarmee deze fijne en positieve activiteiten een stevig onderdeel te maken van je leven.

Vakje twee: wat je nog niet doet maar wel wilt en wat op lange termijn goed voor ons is. Denk aan een fit lichaam door te sporten en gezond te eten. Dit werkt voor mij:

Nummer drie: de dingen die je doet maar die op lange termijn niet goed voor je zijn. Een ongezond veeleisende baan of gewoonten die afbreuk doen aan relaties, om wat te noemen. Een tijd geleden kwam ik het idee van het hakblok tegen: leg de dingen waarvan je op een zeker moment afscheid wilt nemen op het hakblok. Dat kan in je hoofd, maar kan ook op papier. Dat betekent nog niet dat er daadwerkelijk iets hoeft te veranderen, maar het maakt dat je het gevoel verkent.

Vervolgens kun je kleine stapjes overwegen en proberen. Zo boek je telkens winst, hoe klein ook, die je energie geven voor de volgende stap. Het doel is langdurige gedragsverandering. Heel soms werkt het om drastisch te schrappen, maar vaak is geleidelijke verandering gemakkelijker vol te houden.

Het vierde kwadrant beslaat de dingen die je graag wilt maar waarvan je ook weet dat ze op termijn niet goed voor je zijn. Bijvoorbeeld: grote onnodige aankopen. Of: de keuze voor ongezonde producten in de supermarkt. Dit werkt voor mij goed:

Een helder onderscheid aanbrengen tussen wat op de lange termijn goed voor je is en wat niet levert vaak al nieuwe inzichten op die leiden tot ander gedrag. En de terugblikken elk kwartaal en uitgebreider eens per jaar zijn uitstekende momenten om deze dingen onder de loep te nemen. Het is de perfecte kans om verfijningen te bedenken, plannen te maken, dingen op het hakblok te leggen en te bedenken waarom je bepaalde dingen niet wilt.

Heb een fijne week,

Rick