Tijdens het Ruslandonderzoek riep Trump steevast “no collusion”. In het Oekraïneschandaal is het mantra van het Witte Huis “no quid pro quo”. Trump kan moeilijk ontkennen dat hij de Oekraïense president Zelensky had gevraagd zijn politieke rivaal Joe Biden te onderzoeken. Het staat immers zwart-op-wit in een transcript van zijn telefoongesprek met de Oekraïense president van 25 juli.

Maar een onthulling van de Wall Street Journal liet zien dat er meer aan de hand was. De Amerikaanse overheid had een week voor Trumps gesprek met Zelensky militaire steun ter waarde van 391 miljoen dollar aan Oekraïne had bevroren. Dat wekte in ieder geval de suggestie van een voor-wat-hoort-wat. Trump leek het onthouden van die militaire steun te gebruiken om de Oekraïners onder druk te zetten.

Eén dag na de publicatie van de Wall Street Journal publiceerde het Witte Huis het transcript van Trumps gesprek met Zelensky. Daarin werd de militaire steun van 391 miljoen niet één keer genoemd. Trump verklaarde triomfantelijk dat het verslag bewees dat er helemaal geen sprake was van een quid pro quo (al liet het transcript overigens wel zien dat Trump op een andere manier met een voor-wat-hoort-wat Zelensky niet zo subtiel onder druk zette).

Die verdediging van het Witte Huis wordt steeds moeilijker vol te houden. Eerst was daar Trumps eigen chef-staf Mick Mulvaney die volmondig erkende dat er wel degelijk sprake was van een quid pro quo. Later zou hij dat weer ontkennen, maar zijn terugtrekkende beweging kwam niet bepaald overtuigend over. Deze week volgde de opzienbarende getuigenis van Bill Taylor voor de onderzoekscommissie van het Congres. Zijn verhoor vond achter gesloten deuren plaats, maar zijn openingsverklaring lekte uit. Het sloeg in als een bom in Washington.

Taylor is niet zomaar een getuige. Hij is oorlogsveteraan, werd opgeleid op de befaamde officierenacademie van West Point en diende vijftig jaar onder opeenvolgende Republikeinse en Democratische presidenten. Hij geldt als een expert op het gebied van Oekraïne en tussen 2006 en 2009 was hij de Amerikaanse ambassadeur in Kiev.

De inmiddels gepensioneerde Taylor werd afgelopen zomer door minister Pompeo van Buitenlandse Zaken gevraagd om zakengelastigde te worden op de Amerikaanse ambassade. Trump had de vorige ambassadeur ontslagen omdat die niet loyaal genoeg zou zijn en Pompeo was op zoek naar een vervanger met veel ervaring. Taylor aarzelde een tijdje, maar besloot uit plichtsbesef de baan te accepteren.

Als chargé d’affairs vervulde hij in feite de rol van ambassadeur. Daarmee is hij een spilfiguur geworden in het uitdijende Oekraïneschandaal, omdat hij een centrale functie had in de contacten tussen de Amerikaanse en Oekraïense regeringen. Taylor beschrijft in zijn openingsverklaring hoe hij ontdekte dat er twee parallelle diplomatieke kanalen bestonden tussen Washington en Kiev.

Er was een regulier kanaal waarin Taylor zelf een centrale rol had als hoogste Amerikaanse diplomaat in Kiev. Dat kanaal was bedoeld om het officiële Oekraïnebeleid van de Amerikaanse regering uit te voeren. Dat beleid was: Oekraïne beschermen tegen Russische agressie met ruimhartige militaire hulp. Dat beleid werd breed ondersteun door Democraten en Republikeinen in het Congres, die al toestemming hadden gegeven voor de 391 miljoen dollar.

Maar Taylor beschrijft dat nog een tweede, een meer geheimzinnig kanaal bestond. Dat kanaal werd aangestuurd door Trumps privé-advocaat Rudy Giuliani, die achter de ruggen ging van Taylor en andere diplomaten. Dat kanaal ondermijnde juist het officiële Oekraïnebeleid, zo constateerde Taylor. Dat kanaal werd gebruikt om Oekraïne onder druk te zetten door militaire steun juist achter te houden. Daarmee kwamen zelfs levens op het spel te staan, zo zegt Taylor.

Het duurde even voordat Taylor in de gaten had wat het doel was van het geheime kanaal. Maar langzaam begon het te dagen dat Trump Oekraïne onder druk zette voor persoonlijke doeleinden. Hij wilde dat Zelensky in het openbaar zou verklaren dat hij een onderzoek zou beginnen naar zijn politieke rivaal Joe Biden en het bedrijf Burisma waar zijn zoon Hunter Biden een tijd lang voor werkte. Als hij dat niet zou doen, dan kreeg Oekraïne geen militaire hulp. Op een gegeven moment kreeg Taylor dat letterlijk te horen tijdens een telefoongesprek met Gordon Sondland, die door Trump benoemd was tot EU-ambassadeur na een donatie van $1 miljoen dollar aan Trumps inauguratiefestiviteiten.

Sondland deed alsof het verzoek volkomen normaal was. Hij ontkende dat er sprake was een quid pro quo. Hij vergeleek het met een zakentransactie waarbij Trump pas een cheque uitschrijft als hij waar voor zijn geld krijgt.

Maar volgens Taylor is dit onzin. Het voortzetten van militaire steun in ruil voor een Oekraïens onderzoek naar de Bidens is volgens de diplomaat in alle opzichten een voor-wat-hoort-wat, hoe hard het Witte Huis ook roept dat het niet zo is. Taylor beschreef dit in niet mis te verstane bewoordingen in zijn openingsverklaring.

Het Witte Huis lijkt het nu over een andere boeg te gooien. Er kan geen sprake zijn van een quid pro quo, omdat de Oekraïense regering niet op de hoogte was van het bevriezen van de militaire steun. Ook dat verhaal is wankel, want volgens de New York Times was Kiev al begin augustus op de hoogte van het stopzetten van de militaire hulp.

Het verhaal van Taylor en andere getuigen die inmiddels verschenen zijn voor de onderzoekscommissie, bevestigt is grote lijnen het rapport van de klokkenluider Toch is enige kritische distantie op zijn plaats. Alle verhoren vinden plaats achter gesloten deuren en officieel geldt een geheimhoudingsplicht voor de leden van de commissie. De reden dat we toch iets te weten komen, zijn de lekken naar de Amerikaanse media. Die lekken komen uiteraard van Democraten, die het verhaal in de meest gunstige termen willen presenteren voor hun impeachmentonderzoek.

Maar we hebben nauwelijks iets gehoord over het verhoor van Taylor zelf, waarbij Republikeinen ook de kans kregen hem kritisch aan de tand te voelen. We hebben dus geen idee hoe Taylor tijdens tien uur verhoor heeft standgehouden. Op een gegeven moment zullen de verslagen van deze verhoren wel openbaar worden en dan kunnen we een beter oordeel vellen over de relevantie van de getuigenissen.

Het Witte Huis spreekt zoals altijd van een heksenjacht en noemt Bill Taylor een ongekozen ambtenaar die samenspant met de Democraten om Trumps presidentschap onderuit te halen. Ook kritische Republikeinen, die hij “human scum” noemt, krijgen ervan langs.

Trump betitelde ook Taylor als een ‘Never Trumper’.

Daarbij werd voor het gemak vergeten dat Trumps eigen regering Taylor deze zomer uit zijn pensioen had gehaald en hem gevraagd de post over te nemen in Oekraïne. Bovendien is Taylor een gerespecteerd diplomaat met een enorme staat van dienst. Dat maakt het moeilijker voor Trump om hem weg te zetten als een partijdige ambtenaar.

Een andere kritiek van Republikeinen is dat het proces niet transparant is en ze eisen dat de getuigen in het openbaar gehoord worden. Ook klagen ze dat de rechten van de president geschonden zijn, omdat zijn advocaten zelf niet de kans krijgen om getuigen te ondervragen. Daarmee is het hele impeachmentonderzoek in hun ogen illegaal. Dat laatste is klinkklare onzin, zo concludeerde ook een federale rechter vrijdag. Een impeachmentonderzoek is namelijk geen rechtszaak. De grondwet geeft het Congres verregaande bevoegdheden om de president het onderzoeken en er zijn geen vaste regels hoe dat onderzoek precies moet plaatsvinden.

Trump is hoe dan ook bereid om heel ver te gaan om het impeachmentonderzoek te ondermijnen. Eerder al wierp hij een totaalblokkade op en weigerde getuigen en documenten te leveren als het Congres daarom vroeg. Die totaalblokkade, zo hebben we al eerder geconstateerd, vertoont grote gaten.

Deze week ging het Witte Huis nog een stap verder. Hij spande met een dertigtal Republikeinse Congresleden samen, die afgelopen woensdag de zwaarbeveiligde ruimte binnendrongen waar de verhoren achter gesloten deuren plaatsvinden. Die ruimte is alleen toegankelijk voor Congresleden die lid zijn van de onderzoekscommissie. Met de ‘sit in’ werd het proces enkele uren ontregeld. De Democratische voorzitter van de onderzoekscommissie zag zich gedwongen de verhoren te onderbreken. Later op de dag werden die alsnog voortgezet.

Al vanaf dag één van zijn presidentschap heeft Trump de oorlog verklaard aan de Amerikaanse bureaucratie. Hij schildert ambtenaren voortdurend af als een ‘deep state’ die er alleen op uit zijn zijn presidentschap te saboteren. Die ‘deep state’ slaat nu terug, constateert de New York Times. Het getuigenissen van Bill Taylor en andere diplomaten zijn daar een uitstekende illustratie van. Trump had elke vorm van medewerking met het impeachmentonderzoek tegengehouden en hij verbood het om overheidsmedewerkers om te getuigen voor de commissie. Die ambtenaren blijken nu trouwer te zijn aan hun instituten dan de president. Een voor een verschenen ze voor het Congres, ondanks de tegenwerking van hun bazen.

Trump blijft volhouden dat hij niets verdient aan zijn presidentschap, maar inmiddels weten we wel beter. Vorige week maakte hij bekend waar hij volgende jaar juni de G7-top wilde houden in de Verenigde Staten. En de winnaar was (tromgeroffel)….

….het golfresort van Trump in Miami! Verrassend!

De chef-staf van de president zei in een persconferentie dat de overheid de locatie had gekozen op aangeven van de president zelf. Het leidde tot een storm van verontwaardiging. Een verongelijkte Trump draaide het besluit na een paar dagen terug. Hij kroop in zijn gebruikelijke slachtofferrol en gaf de schuld (uiteraard) aan de media en de Democraten.

Trump trekt zich nooit wat aan van de kritiek van de Democraten en de media. De reden dat hij zijn besluit had teruggedraaid, had dan ook eerder te maken met tegengas van de Republikeinen, die in niet mis te verstane bewoordingen hadden duidelijk gemaakt dat de president een brug te ver ging.

Trump bleef volhouden ook dat hij niets zou verdienen aan de G7, alles zou immers tegen kostprijs zijn. Maar ook dat was een verdraaiing van de werkelijkheid. Zijn golfresort in Miami loopt slecht en staat in de zomer grotendeels leeg. Het bezoek van de G7-leiders zou welkome bedrijvigheid betekenen voor Trumps onderneming, Bovendien zou de G7 geweldige (gratis) reclame opleveren voor zijn resort.

Dat Trump zijn presidentschap schaamteloos mengt met zijn bedrijf, zagen we ook bij een ander golfresort. Bij zijn bezoek aan Ierland verbleef de president op zijn golfresort in West-Ierland. De Ierse politie had veel manschappen ingezet om de Amerikaanse president te beschermen. De onvolprezen speurder David Fahrentold dook een rekening op die de Ierse politie gepresenteerd kreeg van Trumps bedrijf. Voor koffie en “snacks” werd maar liefst 100.000 euro in rekening gebracht.

Na een verkiezingsbijeenkomst in New York nam Elizabeth Warren vier uur de tijd voor selfies met haar fans. Een voor een ging ze met ze op de foto, tot iedereen was geweest. De ‘selfie-rij van Warren’ is inmiddels een fenomeen. Sinds de senator uit Massachusetts haar campagne in de winter aftrapte, staat de teller op dik 75.000.

Net als het aantal selfies groeit ook haar populariteit. In de race om de presidentskandidatuur voor de Democraten wint Elizabeth Warren (70) steeds meer terrein. Tientallen jaren geleden was ze nog een overtuigd Republikein, nu is ze een politicus uit de linkervleugel van de Democratische partij. Een met ideeën, bovendien. “Warren has a plan for that” is niet voor niets de onofficiële slogan van haar campagne.

Warren werkte als hoogleraar aan onder meer Harvard voor ze in 2013 de eerste vrouwelijke senator van Massachusetts werd. In Washington wist ze de afgelopen jaren naam te maken als lid van de commissie die onderzoek deed naar de financiële crisis van 2008 - zo maakte de manier waarop ze zich vastbeet in bankiers indruk. “In het beste geval bent u incompetent, in het slechtste geval bent u medeplichtig. En in élk geval zou u ontslagen moeten worden”, beet ze bijvoorbeeld de baas van de bank Wells Fargo toe.

Nu verkondigt ze op drukbezochte bijeenkomsten dat het wachten voorbij is - dat het tijd is voor big, structural change. In haar typerende outfit - een zwart shirt met gekleurd vest erover - presenteert de senator haar ideeën over een eerlijker verdeling van de welvaart aan een groeiend publiek.

“Corruptie in Washington heeft ertoe geleid dat superrijken en grote bedrijven de regels konden omzeilen, waardoor ze alleen maar nóg rijker en machtiger zijn geworden”, herhaalt ze. Haar punt: de Amerikaanse economie werkt prima, maar niet voor de gewone burger.

Warrens plannen zijn niet zo revolutionair als die van haar concurrent Bernie Sanders. Anders dan Sanders wijst ze kapitalisme niet af, ze wil het alleen grondig hervormen. Duidelijk is haar afkeer van de wisselwerking tussen Washington, Wall Street en Fortune-500 bedrijven.

Een van haar kernpunten is een extra belasting voor de superrijken. De progressieve senator wil dat zij een heffing van twee cent over elke dollar boven de 50 miljoen betalen. “Pas als je echt, écht veel verdient, dan betaal je twee procent meer. Zo krijgen ook anderen een kans het te maken.”

De miljarden die dat oplevert wil Warren investeren in zwarte universiteiten. Ook wil ze een groot deel van de studieschulden schrappen en Medicare for all: een door de overheid georganiseerd en gefinancierd zorgstelsel, dat lijkt op het Britse model. Maar dat lijkt ook een van haar zwakke punten. Want waar wil ze het geld voor dit peperdure ziekenfonds vandaan halen?

Warren werd het mikpunt van aanvallen in het vierde Democratische debat dat vorige week werd gehouden. De senator, die het podium op ging als koploper in de peilingen, kreeg verreweg de meeste vragen op zich afgevuurd en moest zich herhaaldelijk verantwoorden. Haar ontwijkende en vaak vage antwoorden leidden tot ergernis.

“Dit is wéér geen ja- of nee-antwoord”, reageerde opponent Pete Buttigieg. “Uw signatuur, senator, is een plan voor álles - behalve dit!” En een andere kandidaat, Amy Klobuchar: “Het spijt me, Elizabeth, maar ik denk dat we verplicht zijn het Amerikaanse volk te vertellen naar wie de rekening gaat!” Onder druk beloofde Warren ‘ergens de komende weken’ een plan voor de financiering van Medicare for all te presenteren.

Tot dan toe was Warren vooral een doelwit voor president Trump. “De grote Pocahontas, die liegend en bedriegend haar weg naar het presidentschap zoekt”, spotte hij meermaals.

De referentie naar de Disney-prinses was snel gemaakt, nadat Warren had geclaimd van inheems-Amerikaanse komaf te zijn. Maar na een dna-test bleek ze tussen 1/64e en 1/1024e af te stammen van de oorspronkelijke bewoners van Amerika te zijn. Dat geldt zo ongeveer voor alle Amerikanen. Warren zei sorry, maar helemaal vergeven en vergeten is het niet.

Ook sommige van haar eigen partijleden zien Warrens opmars met lede ogen aan. Ze zou te progressief zijn om de verkiezingen te kunnen winnen, en vooral stemmen van hogeropgeleide en witte kiezers krijgen - in tegenstelling tot bijvoorbeeld de meer gematigde oud-vicepresident Joe Biden.

Maar dat Elizabeth Warren nu aanval na aanval moet pareren zegt misschien ook wel wat over haar sterke positie op dit moment. In de polls lijkt het vooral tussen haar en Biden te gaan, Bernie Sanders volgt op gepaste afstand. De senator zelf lijkt zich weinig zorgen te maken. De selfie-rijen bij haar campagnebijeenkomsten blijven in ieder geval groeien, “het favoriete gedeelte van mijn campagne”.

De New York Times heeft onthuld dat het ministerie van Justitie een strafrechtelijk onderzoek is begonnen naar het Rusland-onderzoek van de FBI. Het is dus een justitieel onderzoek naar een onderzoek van Justitie en daarmee onderzoekt het ministerie in wezen zichzelf. Het is een nieuwe reflectie in “het politieke spiegelpaleis” van Trump, zoals Volkskrtant-collega Michael Persson het treffend omschreef. Minister Barr van Justitie was al eerder een “origins” onderzoek begonnen, maar door er een strafrechtelijk onderzoek van te maken, kan hij makkelijker potentiële getuigen/verdachten dwingen om te getuigen. Waarschijnlijk heeft Barr de voormalige FBI-directeur James Comey en de voormalige spionnenbazen Brennan en Clapper in het vizier.

De president gebruikt zo zijn ministerie om zijn politieke vijanden aan te vallen. Het past in het beeld waarin Trump zich voortdurend als slachtoffer neerzet van een wijdverbreid complot van de inlichtingendiensten om zijn presidentschap te beschadigen. Een strafrechtelijk onderzoek ondermijnt namelijk de bevindingen van speciaal aanklager Mueller, die concludeerde dat Rusland de verkiezingen had proberen te beïnvloeden ten gunste van Donald Trump. Rusland had volgens Mueller ook hulp aangeboden aan de Trump-campagne, die openstond voor die hulp. Mueller beschreef hoe Trump tal van keren het onderzoek probeerde stop te zetten.