Bekijk profielpagina

Trump Weekly - vrijdag 19 mei 2017

Revue
 
We're back! In de allerlaatste Trump Daily keken we terug op de eerste honderd dagen van Donald Trump
 

Arjen van der Horst

18 mei · Editie #71 · Bekijk online
NOS- en Nieuwsuur-correspondent Arjen van der Horst houdt je op de hoogte van al het nieuws rond Donald Trump en politiek Washington. Elke week krijg je een Trump Weekly in je mailbox.
We’re back!
In de allerlaatste Trump Daily keken we terug op de eerste honderd dagen van Donald Trump. We probeerden toen te beoordelen in hoeverre de president erin is geslaagd zijn verkiezingsbeloftes uit te voeren. We zijn inmiddels een halve maand verder (maar het voelt veel langer!), maar bijna niemand in Washington heeft het nog over de nieuwe zorgwet, de gedroomde Republikeinse belastingverlaging, de deregulering van de overheid of pogingen een hoge muur te bouwen aan de grens met Mexico. Het zal jullie niet ontgaan zijn, maar het Witte Huis verkeert al bijna twee weken in een permanente crisismodus. In deze allereerste Trump Weekly gaan we in op de aanstelling van een speciale aanklager en wat voor risico’s dit met zich meebrengt voor Trump.
Veel leesplezier!
Of his own making...
Trump slaat wild om zich heen. Het is de schuld van de media die hem kapot willen maken. Er is een Groot Complot van Democraten die het nog steeds niet kunnen verkroppen dat ze de verkiezingen hebben verloren en er alles aan doen om de president in diskrediet te brengen.
Bij een toespraak voor de Amerikaanse kustwacht beklaagt de president dat hij het zo moeilijk heeft. “Nog nooit in de geschiedenis is een politicus - en dat kan ik met grote zekerheid zeggen- zo oneerlijk en verschrikkelijk behandeld.” 
Hij vergeet voor het gemak zijn voorgangers Lincoln of Kennedy te vermelden (die werden doodgeschoten) of de Romeinse kiezer Valerius. Valerius werd gevangenen genomen na een verloren veldslag met de Perzische koning Shapur. Shapur maakte de keizer tot zijn slaaf (Valerius kreeg aanvankelijk een functie als voetenbankje voor de overwinnaar), hij dronk onder dwang gesmolten goud, werd levend gevild en uiteindelijk werd zijn toegetakelde lichaam opgezet en wel tentoongesteld. Maar goed, historische kennis en bescheidenheid zijn niet de sterkste eigenschappen van president Trump.
Natuurlijk, er zijn Amerikaanse media die de president in de zwartste termen afschilderen en liever gisteren dan vandaag een einde willen maken aan zijn presidentschap (sla de Huffington Post er eens op na of kijk naar de linkse nieuwszender MSNBC). Maar de gebeurtenissen van de afgelopen week zijn toch echt het gevolg van Trumps eigen besluiten, blunders en wilde uitspraken. 
Een cruciale fout
De ontslagen FBI-directeur James Comey (foto: Reuters)
De katalysator voor dit alles is natuurlijk het ontslag van FBI-directeur James Comey. Vooropgesteld, er waren wel degelijk goede argumenten te bedenken om de FBI-directeur te ontslaan. Comey had vorige zomer eigenhandig geconcludeerd dat er geen reden was voor de strafvervolging van Clinton (dat is de verantwoordelijkheid van de Attorney General, niet de FBI-directeur). Vervolgens nam Comey een uiterst controversiële beslissing toen hij vlak voor verkiezingsdag bekendmaakte dat hij het onderzoek naar Clintons e-mailaffaire heropende.
Maar de timing van Comey’s ontslag was natuurlijk verdacht. Als Trump zo ontevreden was over het optreden van Comey in het Clinton-onderzoek (wat de officiële verklaring was), waarom had hij hem dan niet eerder ontslagen? Democraten riepen al snel dat Trump het FBI-onderzoek naar de Rusland-connecties van Trumps campagnemedewerkers wilde saboteren. 
De nasleep was chaotisch. Het Witte Huis verklaarde aanvankelijk dat Trump puur handelde op basis van een advies van het ministerie van Justitie. Later sprak Trump dat weer tegen. Hij zei in een interview dat hij Comey al langer wilde ontslaan, ongeacht het advies van het ministerie van Justitie. Bovendien suggereerde hij dat het Rusland-onderzoek wel degelijk een rol speelde bij zijn besluit Comey te ontslaan. 
“And in fact when I decided to just do it, I said to myself, I said ‘you know, this Russia thing with Trump and Russia is a made-up story, it’s an excuse by the Democrats for having lost an election that they should have won’.”
Zo lijkt een patroon te ontstaan in het Witte Huis. Trump neemt een beslissing of er komt een heftige onthulling naar buiten. Zijn medewerkers lijken volkomen verrast en reageren paniekerig. In een poging het allemaal recht te breien komt een eerste verklaring, die dan vervolgens door de president wordt tegengesproken. We zagen het vorige week bij het ontslag van Comey, we zagen het deze week toen de Washington Post onthulde dat Trump geheime informatie had gedeeld met de Russen.
Don't mess with the FBI
Voormalig FBI-directeur
Trump leert nu (te laat) een belangrijke les: jaag niet de inlichtingendiensten tegen je in het harnas. We zagen dat aan het begin van dit jaar al. Trump vergeleek toen lekken bij CIA met Nazi-praktijken (qua lekken: het Witte Huis kan er ook wat van). 
Trump werd toen al meteen gewaarschuwd: pas op, je weet niet wat je op je hals haalt.
Niet lang daarna lekte de inhoud van afgeluisterde gesprekken tussen zijn Nationale Veiligheidsadviseur Michael Flynn en de Russische ambassadeur naar buiten. Flynn bleek gelogen te hebben over die gesprekken en Trump was gedwongen hem te ontslaan.
Hetzelfde is nu gebeurd na het ontslag van Comey. Afgelopen dinsdag onthulde de New York Times een memo van de ontslagen FBI-directeur. Daaruit zou blijken dat Trump aan Comey had gevraagd het onderzoek naar Michael Flynn te staken. Het versterkte andermaal de indruk dat de president het FBI-onderzoek wil saboteren.
En zo komen we uit bij Bob Mueller. De voormalig FBI-directeur is nu aangesteld als speciale aanklager om het hele Rusland-onderzoek te leiden. Minister Sessions van Justitie moest zich terugtrekken uit het onderzoek, omdat hij eerdere contacten met de Russische ambassadeur had verzwegen. Onderminister Rosenstein kreeg vervolgens de leiding over het onderzoek. Rosenstein is een carrière-ambtenaar en is -anders dan Jeff Sessions- geen politieke benoeming. Hij stond onder toenemende druk een speciale aanklager aan te stellen om alle schijn van politieke belangenverstrengeling te vermijden.
Zo geschiedde, tot ergernis en verrassing van het Witte Huis, die in een korte verklaring benadrukte dat er helemaal niets aan de hand was. Zo keert het ontslag van Comey als een boemerang terug naar de president.
Is impeachment nu een kwestie van tijd?
Bill Clinton is de laatste president tegen wie een afzettingsprocedure was begonnen. De poging strandde in de Senaat (foto: Reuters)
Het korte antwoord is: nee. Afzettingsprocedures zijn ontzettend taai (voor nadere uitleg: lees ook deze speciale editie van de Trump Daily). Ik sluit niet uit dat het gaat gebeuren, maar voor het zover is, heb je het eerder over jaren dan maanden. Lees ook dit stuk, het geeft goed aan hoe ingewikkeld het allemaal is. In de Amerikaanse geschiedenis is nog geen enkele impeachmentprocedure met succes afgerond. Een president afzetten is bovendien een politieke procedure, niet een juridische. Alles hangt dus af van de samenstelling in het Congres, dat op dit moment wordt gedomineerd door de Republikeinen. 
Dat gezegd hebbende, de aanstelling van Mueller is slecht nieuws voor Trump. Mueller staat bekend als een onafhankelijke en daadkrachtige onderzoeker, die het respect geniet van alle partijen. Hij heeft veel bewegingsruimte gekregen (lees ook deze ijzersterke analyse). Vooral deze bepaling in de opdracht van onderminister Rosenstein geeft Comey verregaande bevoegdheden:
The Special Counsel is authorized to conduct [[…]] any matters that arose or may arise directly from the investigation.
Dat klinkt vaag, maar in feite zegt Rosenstein hier dat Mueller het onderzoek kan uitbreiden als hij dat nodig acht. Het betekent dat Mueller ook de vermeende pogingen van Trump om het FBI-onderzoek te saboteren kan gaan onderzoeken. We weten inmiddels dat de ontslagen FBI-directeur James Comey een papieren spoor van memo’s heeft achtergelaten waarin hij de gesprekken met president vastlegde. Dat is een potentieel mijnenveld voor het Witte Huis.
Dáár zit het grote gevaar voor Trump. Als het Watergateschandaal ons een ding heeft geleerd: het was niet de misdaad (de inbraak in het kantoor van de Democratische Partij) die Nixon de kop kostte, maar de doofpotaffaire. Tot nu toe hebben we nog geen enkel hard bewijs gezien dat Trumps medewerkers samenwerkten met de Russen om de verkiezingen te verstoren, laat staan dat Trump persoonlijk ook maar iets te maken had met de Russische inmenging. Maar de besluiten en uitspraken van Trump komen steeds dichter in de buurt van een doofpot. En iedereen kent deze Washingtonse waarheid: “De cover-up is always worse than the crime.”
Hoe vond je deze editie?
Als je deze nieuwsbrief niet meer wilt ontvangen, dan kun je je hier afmelden.
Als deze nieuwsbrief doorgestuurd is en je wilt je aanmelden, klik dan hier.
Gemaakt door Arjen van der Horst met Revue.