We berichten vanuit Atlanta waar Democratische activisten uit het hele land zijn neergedaald voor hun eerste serieuze verkiezingsslag tegen de Republikeinen. Alle ogen zijn gericht op het 6th congressional district of Georgia waar de vrije onbekende Democraat Jon Ossoff een zetel probeert te veroveren die al bijna veertig jaar in handen is van Republikeinen.

Er zijn deze weken verschillende tussentijdse verkiezingen voor het Huis van Afgevaardigden, omdat Trump een aantal Congresleden heeft benoemd in zijn regering. De eerste was vorige week in Kansas, waar een zetel was vrijgekomen door de benoeming van Congreslid Mike Pompeo als CIA-directeur. Dat leek op het oog een vrije eenvoudige overwinning voor de Republikeinen, maar het was in feite een teken aan de wand. De Republikeinse kandidaat Ron Estes won met zeven procentpunten verschil van zijn Democratische tegenstander. In dit kiesdistrict won Trump op 8 november nog met 27 procentpunten verschil van Clinton.

De Democraten, ervan uitgaande dat dit conservatieve kiesdistrict onbereikbaar voor ze was, hadden weinig tijd en geld gestopt in de strijd in Kansas. Hoe anders is dat in Atlanta. Het 6de kiesdistrict is vrijgekomen door de benoeming van Tom Price als minister van Gezondheid en hier denken de Democraten een betere kans te hebben. De verkiezingswinst van Trump heeft geleid tot de opkomst van een nieuwe, progressieve beweging die zich in veel opzichten spiegelt aan de rechtse Tea Party (daarover maakten we eerder al deze reportage). Het idee is dat de Democraten een machtige grassroots organisatie opzetten die op alle niveaus de strijd aangaan met de Republikeinen. 

Atlanta wordt de eerste grote test voor de linkse Tea Party. Niet alleen zijn honderden activisten uit alle hoeken van Amerika naar Georgia gekomen om Ossoff te helpen. De Democratische kandidaat heeft ook een gigantische oorlogskas van ruim 8 miljoen dollar, waarvan het overgrote deel afkomstig is van donaties buiten Atlanta. Zelden heeft een kandidaat voor het Huis van Afgevaardigden beschikking gehad over zoveel geld. Ter vergelijking: bij de vorige verkiezingen beschikte de Democratische kandidaat in dit district over een campagnekas van tussen de 10.000 en 20.000 dollar.

De Democraten ruiken nu bloed. Trump won in dit Congresdistrict slechts met 1,5 procentpunt verschil van Hillary Clinton. Ossoff staat al weken ruim voor in de peilingen. De verkiezingen zijn morgen, maar waarschijnlijk is de strijd niet in één keer beslist. In dit kiesdistrict hanteren ze een ‘Frans’ kiessysteem. Als de winnaar onder de drempel van 50% blijft (Ossoff staat nu op 43%), komt er op 20 juni een beslissende run-off tussen de nummer een en twee. 

“Drain the swamp” (demp het moeras) was een favoriete verkiezingsslogan van Donald Trump tijdens de campagne. Met swamp doelde hij het almachtige ons-kent-ons wereldje van het politieke establishment, Wall Street en de lobbyisten van grote bedrijven, die volgens Trump de Amerikaanse middenklasse een oor aannaaiden. 

Vooralsnog lijkt de president vooral zijn best te doen om dat moeras flink uit te breiden. Niet alleen heeft Wall Street stevige invloed op zijn regering (de afdeling Goldman Sachs in het bijzonder is sterk vertegenwoordigd), maar ook lobbyisten hebben belangrijke posities gekregen. Nu is dat niet bepaald nieuw. Washington is altijd een draaideur geweest van politici, lobbyisten en consultants. 

Trump beloofde lobbyisten buiten de deur te houden, maar in feite heeft hij het makkelijker gemaakt om ze aan te nemen. Obama had in 2009 een regel ingesteld die het ministeries en andere federale overheidsinstanties verbood mensen aan te nemen die de afgelopen twee jaar geregistreerd stonden als lobbyisten. Trump heeft die regel weer afgeschaft. 

Het journalistencollectief Pro Publica heeft -in samenwerking met de New York Times- de gevolgen van deze maatregel onderzocht. Trump heeft tal van lobbyisten, advocaten en consultants aangesteld bij ministeries, die tot voor kort nog dezelfde ministeries probeerden te beïnvloeden namens het bedrijfsleven. In twee gevallen, zo concluderen Pro Publica en de New York Times, leidt dat tot onvervalste belangenverstrengeling.

Zo heeft Trump Michael Catanzaro aangesteld als zijn voornaamste adviseur op het gebied van energie. Tot eind vorig jaar werkte Catanzaro als lobbyist voor de olie- en gasindustrie, die de strijd had aangebonden met het Clean Power Plan van president Obama. Onder invloed van Catanzaro is de klimaatagenda van Obama in rap tempo afgebroken.

Een ander voorbeeld is Chad Wolf die als lobbyist namens beveiligingsfirma’s de Transport Security Administration (TSA) ervan probeerde te overtuigen dat ze nieuwe apparatuur moest installeren voor baggagecontrole. De TSA is onder meer verantwoordelijk voor de veiligheid op vliegvelden. Wolf is nu aangesteld als chef-staf van de TSA, die onlangs begonnen is met het testen van dezelfde apparatuur die door de lobbyist Wolf was aanbevolen.

Van Obama werd nauwkeurig bijgehouden hoe vaak hij ging golfen via deze website. Voor Trump, die vaak kritisch was op de golfuitjes van zijn voorganger, is nu een waardige opvolger bedacht. Hier kun je zien hoeveel tijd Trump doorbrengt op zijn golfresort in Mar-a-Lago en hoeveel zijn tripjes naar Florida de belastingbetaler kosten. En via deze pagina houdt de New York Times bij hoeveel dagen Trump op de golfbaan staat. Vooralsnog verslaat Trump ruimschoots Obama (en alle andere voorgangers). Trump heeft inmiddels negentien dagen vertoefd op de golfbaan. Obama in eerste drie maanden van zijn presidentschap: nul.