Een federale rechter in Hawaii heeft de opschorting van het reisverbod voor burgers uit zes overwegend islamitische landen verlengd. De maatregel geldt ook voor de vluchtelingenstop die Trump wilde instellen. 

De opschorting is geldig zolang de rechtszaak tegen het reisverbod loopt. De minister van Justitie van Hawaii had het reisverbod aangevochten, omdat het volgens hem discrimineert op basis van geloof. 

De uitspraak van de rechter in Hawaii gaat verder dan een eerder vonnis van een federale rechter in de staat Maryland. Die had alleen het reisverbod geblokkeerd, maar hield de vluchtelingenstop intact. 

De Democraten hebben nieuwe hoop gekregen door het debacle rond de Republikeinse zorgwet, maar de partij kan niet verhullen dat ze in een erbarmelijke electorale positie verkeert. De Senaat, het Huis van Afgevaardigden en het Witte Huis zijn in handen van de Republikeinen. Ook op lagere overheidsniveaus staan de Democraten er slecht voor. 

De Republikeinen leveren in 33 staten de gouverneur; de Democraten hebben slechts 17 gouverneurschappen.  In 25 staten hebben de Republikeinen een zogeheten trifecta, waarbij ze zowel het gouverneurschap als beide kamers van het staatsparlement in handen hebben. De Democraten hebben slechts zes trifecta.

Reden voor de Democraten om schoon schip te maken. De pas gekozen voorzitter Tom Perez heeft alle medewerkers van het Democratische partijbestuur gevraagd om af te treden. Aan het oude partijbestuur kleefde een smet na de verkiezingen van 2016. Uit uitgelekte e-mails bleek dat het bestuur tijdens de voorverkiezingen de voorkeur gaf aan Hillary Clinton, terwijl het geacht werd neutraal te zijn. Door het hele partijbestuur te vervangen hoopt Perez de interne partijstrubbelingen achter zich te laten. 

Het is inmiddels wel duidelijk dat de strijd tegen klimaatverandering geen prioriteit is van Donald Trump. Vier jaar geleden noemde de president klimaatverandering nog een “concept” dat door de Chinezen was verzonnen. 

Eind vorig jaar leek hij zijn standpunt enigszins bij te stellen en gaf toe dat er “misschien” een verband bestaat tussen klimaatverandering en menselijke activiteit. Na deze week hoeft niemand zich echter een illusie te maken over de (non-)klimaatagenda van Trump. Dinsdag ondertekende hij een decreet waarmee hij de frontale aanval opende op het Clean Power Plan van zijn voorganger Obama. 

Gisteren ging hij weer een stap verder. Het Office of Climate and Clean Energie van het ministerie van Energie mag niet langer het woord ‘klimaatverandering’ gebruiken in memo’s en andere officiële documenten. Dit volgt op een eerder besluit om het budget van het milieuagentschap EPA met een derde te verminderen. 

Verschillende volgers van deze nieuwsbrief hebben me al eens gevraagd: kan Trump zomaar familieleden in dienst nemen van de regering? Overtreedt hij daarmee niet allerlei wetten? Die kwestie is deze week extra actueel geworden. Zijn schoonzoon Jared Kushner heeft een nog machtiger functie gekregen binnen de regering en zijn dochter Ivanka heeft ook een officiële rol aangenomen in het Witte Huis.

Het is niet voor het eerst dat familieleden van een president een rol spelen in de regering. Het bekendste voorbeeld is Robert Kennedy die tijdens het presidentschap van zijn broer John F. Kennedy minister van Justitie was. Sinds JFK heeft het Congres de anti-nepotismewetten aangescherpt. Zo mogen familieleden, inclusief schoonzoons of -dochters, geen rol spelen in “uitvoerende agentschappen” van de overheid.

Waarom kon Trump dan toch zijn schoonzoon Jared Kushner en dochter Ivanka aannemen als adviseur in het Witte Huis? Het antwoord: ze maken een gebruik van een maas in de wet. Alles draait om de definitie van het begrip “uitvoerend agentschap”. Advocaten van Kushner beargumenteerden dat een ministerie een “executive agency” is, maar het Witte Huis zelf niet. Het Witte Huis delegeert namelijk de uitvoering van zijn beleid aan ministeries en andere federale agentschappen.

De kwestie werd tijdens de overgangsfase voorgelegd aan het ministerie van Justitie. Die volgde uiteindelijk de redenering van Kushner. Het Witte Huis geldt niet als een “uitvoerend agentschap” en daarom geldt de anti-nepotismebeperking niet voor Kushner en Ivanka Trump.

We zijn deze week in Californië, dat het verzet leidt tegen president Trump. Afgelopen maandag kondigde minister Sessions van Justitie maatregelen aan tegen Sanctuary Cities, de steden die illegale immigranten beschermen. Het antwoord van Californië? Het staatsparlement bespreekt op dit moment wetgeving die van heel Californië een Sanctuary State moet maken. 

En daar blijft het niet bij. Trump zet de bijl in Obama’s klimaatagenda. Californië wil juist strengere milieuregels doorvoeren. We hebben de afgelopen dagen gesproken met activisten, wetenschappers, politici, hulporganisaties, illegale immigranten, priesters, politiechefs en slachtoffers van criminele illegalen. De komende dagen zullen we via de verschillende programma’s van de NOS daar verslag van doen. Watch this space!