Het zong al weken rond, maar gebeurde gisteren ook daadwerkelijk: klokkenluider Chelsea Manning komt binnenkort op vrije voeten. Een militair tribunaal had haar in 2013 een gevangenisstraf van 35 jaar opgelegd voor het lekken van honderdduizenden diplomatieke ambtsberichten aan WikiLeaks.

President Obama heeft haar nu strafvermindering gegeven. Manning komt op 17 mei vrij. Let wel: dit is niet hetzelfde als gratie. Lees deze uitleg voor de juridische verschillen tussen pardon (gratie) en commutation (strafvermindering). 

Obama geeft om 20.15 uur (Nederlandse tijd) zijn allerlaatste persconferentie als president. De geplande vrijlating van Manning zal ongetwijfeld aan bod komen.

De naam van Chelsea Manning stond al weken op shortlist van mensen die mogelijk gratie/strafvermindering konden krijgen. Toch is het besluit van Obama opmerkelijk. Obama was geen vriend van klokkenluiders. In zijn acht jaar als president heeft hij meer klokkenluiders laten vervolgen dan al zijn voorgangers bij elkaar.

- De grote vraag is nu: hoe zal Julian Assange reageren? De WikiLeaks-voorman had vorige week beloofd dat hij bereid was zich uit te laten leveren aan de VS, als Obama clementie zou verlenen aan Manning. Assange dankte afgelopen nacht iedereen die zich had ingezet voor de vrijlating van Manning, maar zei niets over mogelijke uitlevering.

In de ogen van conservatief Amerika was Chelsea Manning jarenlang een landverrader, maar in de afgelopen maanden veranderden veel Republikeinen onder leiding van Trump in de grootste cheerleaders van Julian Assange.

Huisvoorzitter Paul Ryan, na Trump de machtigste Republikein, liet er geen misverstand over bestaan waar hij staat. Hij noemt de strafvermindering ‘outrageous’. Donald Trump had bij het schrijven van deze nieuwsbrief nog niet gereageerd.

Alles aan het presidentschap van Trump is ongebruikelijk, zo ook de peilingen. Zelden betrad een nieuwe president het Witte Huis met zulke lage favorability ratings. Zijn populariteitscijfers zijn nog lager dan die van George W. Bush na de orkaan Katrina in 2005 (toen Bush’ populariteit een dieptepunt bereikte).

Een reactie van Trump kon natuurlijk niet uitblijven op de nieuwste peilingen. 

Als jullie nu denken: heeft Trump niet een punt? De peilingen zaten er toch geweldig naast in de aanloop naar verkiezingsdag? Dat is echt een mythe. Lees ook deze sterke analyse van NRC-collega Dick van Eijk. Zijn conclusie: de peilingen klopten behoorlijk, alleen de interpretatie ervan door journalisten en data-analisten niet.

Vandaag begint de hoorzitting van Tom Price, de beoogde minister van Volksgezondheid. Price was een van de felste criticasters van Obamacare en had als een van de weinige Republikeinen een alternatief plan ontwikkeld voor de zogenoemde Affordable Care Act. De hoorzitting begint om 16.00 uur Nederlandse tijd en is hier live te volgen.

Zijn nominatie is echter omstreden. Amerikaanse media onthulden dat Price investeerde in aandelen van bepaalde bedrijven, vlak voordat hij als senator instemde met wetgeving die gunstig uitpakte voor diezelfde bedrijven. Democraten hebben daarom om uitstel van de hoorzitting gevraagd.

Andere hoorzittingen die vandaag op de agenda staan: Wilbur Ross (handel), Nikki Haley (VN-ambassadeur) en Scott Pruitt (milieuagentschap EPA). Alle hoorzittingen beginnen om 16.00 uur Nederlandse tijd.

Obamacare blijft de gemoederen van politiek Washington bezighouden. Uit een onderzoek blijkt dat 18 miljoen Amerikanen hun zorgverzekering verliezen als het Congres Obamacare ongedaan maakt en geen alternatief plan heeft klaarstaan. Dit kan een hoofdpijndossier worden voor de Republikeinen, omdat veel Trump-stemmers afhankelijk zijn van Obamacare. Obama’s kroonjuweel is volgens de laatste peilingen populairder dan ooit.

De groep van Democratische Congresleden die niet de inauguratie van Donald Trump zullen bijwonen, groeit met de dag. John Lewis was de eerste die aankondigde weg te blijven. Inmiddels hebben 57 collega’s zich bij hem aangesloten.

De overheid krikt de veiligheidsmaatregelen in Washington stevig op in de aanloop naar Inauguration Day. In het NOS Radio 1 Journaal en later vanavond in het NOS Achtuurjournaal zenden we reportages uit over de enorme veiligheidsoperatie in DC. In Nieuws en Co hebben we een verhaal over Charles Brotman, die sinds Dwight D. Eisenhower in 1957 de presidentiële omroeper was, maar nu door Trump aan de kant is gezet.

Tot slot een leestip: vice-president Joe Biden kijkt terug op het roerige verkiezingsjaar.