Van lezen word je een beter mens - Nieuwsbrief #11

Hey beste lezers,

Afgelopen week viel mijn oog op een column van Vincent Stuer over partijvoorzitters die niet lezen. Het bleef door mijn hoofd spoken, dus besloot ik er een nieuwsbrief over te schrijven.

De bewuste column vind je hier. Het zit achter een paywall, dus even een korte samenvatting. Conner Rousseau (partijvoorzitter Vooruit) en Georges-Louis Bouchez (partijvoorzitter MR) hebben beiden in interviews laten vallen dat ze geen boeken lezen.

Stuer weigert te geloven dat politici die niet lezen, grote politici zullen worden. Is dat zo? Geen idee. Ik kan me wel inbeelden dat partijvoorzitters drukbezette mensen zijn en lezen vergt heel wat tijd. Het komt de bevolking ten goede dat volksvertegenwoordigers hun tijd spenderen aan het lezen van dossiers in plaats van de nieuwe van Lize Spit. Maar ik volg Stuers argumenten wel. Persoonlijk denk ik dat je van lezen een beter mens wordt. En betere mensen worden betere politici (of dat dan grote politici zijn, dat laat ik in het midden).

Het is trouwens wel opvallend dat uitgerekend Rousseau er prat op gaat dat hij geen boeken aanraakt, terwijl hij er zelf onlangs een publiceerde. Het boek, met de bondige titel “T.”, vertelt hoe Rousseau zichzelf opwerkte van afwasser tot partijvoorzitter.

De opvallendste quote kwam van Bouchez. Die liet in De Tijd optekenen dat hij fictie “tijdverspilling” vindt, want “het is toch triest iets te lezen dat je niets over de echte wereld bijbrengt?”

Da’s een vrij radicale visie op fictie. Maar Bouchez is vast niet de enige die er zo over denkt. Er is al jaren een ontlezing aan de gang. De boekensector verkeert in moeilijke papieren.

Verdorie, net nu mijn boek af is.

Misschien moet ik in deze nieuwsbrief een lans breken voor fictie. Of waarom je een beter politicus, eh, ik bedoel mens wordt door te lezen.

Het is een binnenkopper, maar lezen ontspant. Ik zie het zelfs als een vorm van meditatie. Als het wat rommelt in je bovenkamer, laat je dan meesleuren in de fictieve wereld van een goed boek.

Het klinkt contradictorisch, maar een leuk boek doet mij ook beter slapen. Het brengt de mallemolen van de dag tot stilstand door je te laten meeleven met andermans (fictieve) problemen. Een perfecte manier dus om je eigen besognes aan de kant te schuiven en je voor te bereiden op het slapengaan.

Door boeken te lezen, leer je je medemens kennen. Of zoals Stuer het ook mooi schrijft: “Lezen is vertragen, een doorgedreven oefening in empathie.”

Laat mij een voorbeeld geven. Vorig jaar las ik The Nickel Boys (in het Nederlands vertaald als “De jongens van Nickel”) van Colson Whitehead. Een tragisch verhaal, gebaseerd op waargebeurde feiten, over zwarte jongens die mishandeld worden op een tuchtschool. Het boek geeft inzicht over hoe het was om op te groeien als jonge zwarte in het Amerika van de jaren zestig. Het doet je ook begrijpen hoe bewegingen als Black Lives Matter zijn ontstaan.

Sommigen zeggen dat films of documentaires je net zoveel inzicht verschaffen. Niet akkoord. Enkel in een boek kun je zo dicht op de huid van de hoofdpersonages zitten, leef je zo hard mee, vind je zoveel diepgang en nuance.

Over films gesproken, het is niet toevallig dat zowat iedere keer als een boek verfilmd wordt, iedereen het erover eens is dat het boek beter is dan de film. Een van de redenen daarvoor is omdat een boek ruimte voor verbeelding laat. Jij vult in je hoofd zelf aan hoe je bepaalde personages of ruimtes ziet. Maar dat komt niet altijd overeen met hoe de filmregisseur dit ziet, waardoor jij als kijker en lezer vaak ontgoocheld achterblijft.

Mijn punt is dat je hersenen bij het lezen, door gebrek aan beelden, zelf een visuele invulling gaan maken van het verhaal. Lezen is dus je verbeeldingsvermogen trainen.

Ik wil allesbehalve suggereren dat mensen die niet lezen ook niet ontspannen, empathisch of verbeeldingsrijk kunnen zijn. Naar mijn bescheiden mening helpt lezen gewoon om net dat tikkeltje extra ontspannen, empathisch of verbeeldingsrijk te worden. En dat je daar een tikkeltje beter van wordt als mens.

Ik hoop in ieder geval dat mijn boek ook een steentje kan bijdragen tot een betere mensheid. Hopelijk lezen de heren Rousseau en Bouchez mee. 😊

Maar zeg eens, beste lezer. Waarom lees jij nog fictie? Vind jij dat je een beter mens wordt door te lezen?

Ik hoor het graag!

Groeten,

Tijs