Het Klimaatdebat als Lachspiegel - Editie 1

Spannend allemaal. Mijn boek Het klimaatdebat als lachspiegel verschijnt op 15 februari. Ik kan al naar mijn eigen pagina op Bol staren:

Dankzij senior wetenschapsjournalist Simon Rozendaal, die enthousiast is over mijn boek, kwam ik in contact met Elsevier-hoofdredacteur Arendo Joustra. Resultaat: op 12 februari staat in het tijdschrift een omvangrijk essay van mijn hand. Een essay waarvoor ik zal putten uit het deel van mijn boek waarin ik stel dat het klimaatdebat irrationeler en gepolitiseerder is dan we snel denken.

Op dit punt moet ik al snel denken aan dat prachtige essay van Susan Sontag uit 1989, Aids and its metaphors. Ze refereert aan de aids-epidemie van toen en wijdt nog geen woord aan de klimaatcrisis. Daarom valt het zo op dat ze een unheimisch gevoel beschrijft waarmee wij ook nu leven: de apocalyps die tegelijk én plaatsvindt én niet plaatsvindt.

Een citaat van pagina 87:

Die angstigheid kan de helderheid van denken aantasten. Gebeurt dat bij David Van Reybrouck? Het heeft me erg verbaasd dat een journalist en historicus van die (terechte) statuur in zijn recente Huizingalezing (hier op youtube) zo'n karikatuur maakt van de klimaatwetenschap. Hij beweert, vanuit oprechte zorg, talloze zaken die gewoon niet waar zijn.

In een post op LinkedIn heb ik er zoveel genoemd als LinkedIn in één post toestaat. Alles met verwijzing naar recente wetenschappelijke literatuur. Want dat is het rare: om Van Reybrouck te logenstraffen, hoef ik geen obscure, complotdenkende mompelaar in een uithoek van het internet te vinden. Allesbehalve. Je moet gewoon wetenschappelijke artikelen lezen.

Waarom is het erg dat dit soort dingen gebeurt? Als we niet aan onszelf willen toegeven dat ieder van ons tot op zekere hoogte een ‘wappie’ is - en dus niet alleen de Ander - blijven we leven in een wereld van polarisatie. We hebben allemaal oogkleppen op, omdat we ons onbewust identificeren met bepaalde politieke denkrichtingen, morele standpunten en gemeenschappen.

Veel van onze drijfveren worden onbewust bepaald, zoals Jonathan Haidt zo helder beschrijft in zijn boek The Righteous Mind over de diepe politieke polarisatie in de Verenigde Staten. Niet alleen de ‘basket of deplorables’ kan irrationeel zijn, maar ook high-brow intelligentsia . Dat wekt geen verbazing, want de meeste mensen zijn nogal menselijk. Ik ook.

Daarom kunnen we het moeilijk verkroppen dat iemand die belichaamt wat wij verafschuwen misschien tóch gelijk heeft.

Kijk daarom tot slot naar onderstaande tweet van een zeker iemand naar aanleiding van het Klimaatsignaal'21-rapport van de KNMI over de mogelijke zeespiegelstijging rond 2100 voor de Nederlandse kust:

Die tweet van hem was een reactie op die van een ander zeker iemand:

Wie wil je dat er gelijk heeft? Zou het je misschien pijn doen als de eerste gelijk heeft en de ander niet? Of vice versa?

Op basis van de wetenschappelijke literatuur die ik ken, heeft de eerste méér gelijk dan de tweede. En dat blijkt, los van mij, ook Maarten Keulemans te denken. Hij is wetenschapsredacteur van de Volkskrant:

Genoeg voor nu. Ik kan elk snippertje publiciteit gebruiken. Dus raak je overtuigd van de meerwaarde van mijn boek (en nieuwsbrief), wijs mensen er vooral op dat ze er überhaupt zijn. Fijne dag! Groet! Jurgen