Stoorzender journaal - Kabinet moet na arbitrage miljarden extra uittrekken voor Jeugdzorg (#14)

Welkom bij het Stoorzender Journaal. De wekelijkse nieuwsbrief van Stoorzender de Podcast. Iedere week lees je hier het laatste nieuws uit de wereld van de geestelijke gezondheid en zie je wat er in de media verschijnt over dit onderwerp. Nieuwsgierig? Meld je aan en ontvang het journaal iedere week in jouw postbus!

Vorige week was Gabi Schulenberg te gast in de podcast om het te hebben over hulphonden en het omgaan met een conversiestoornis. Deze is te beluisteren via je favoriete podcastapp. stoorzenderpodcast.nl/podcast.

Er moeten komende jaren miljarden euro’s extra naar de jeugdzorg. Dat is de uitkomst van de arbitragezaak die de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) had aangespannen tegen het kabinet.

De uitkomst is semi-bindend, wat betekent dat de Eerste en Tweede Kamer ook moeten kunnen instemmen. In 2015 werd de jeugdzorg de verantwoordelijkheid van de gemeenten, dit ging gepaard met grote bezuinigingen. Ze komen jaarlijks 1,6 tot 1,8 miljard euro te kort. Het oordeel in de arbitragezaak was dat dit gat gedicht moet worden en het budget volgend jaar 1,9 miljard euro omhoog moet.

Met toestemming van het OM heeft GGZ-instelling Arkin besloten de Wet verplichte GGZ niet meer letterlijk te nemen. Volgens psychiaters is de wet veel te bureaucratisch.

Aan de Wet verplichte GGZ (Wvggz), die sinds januari 2020 de gedwongen zorg voor patiënten regelt, is meer dan tien jaar gewerkt, toch is de onvrede erover groot. Vooral de tijdrovende procedures en enorme papierwinkel zijn voor de behandelaren enorme knelpunten. 

Emile Barkhof, geneesheer-directeur bij Arkin, zegt hierover: ‘We hebben bewust de grenzen opgezocht, maar in onze ogen overtreden we de regels niet. We proberen vooral te voorkomen dat we onnodig veel tijd verspillen aan zinloze handelingen. Daarmee creëren we meer aandacht voor patiëntenzorg. We hopen dat ons initiatief als een vliegwiel werkt en andere instellingen op hetzelfde spoor zet.’

Het OM heeft laten weten hieraan mee te werken omdat de procedures goede zorg in de weg staan. Niet alle procedures die Arkin onnodig vindt worden geschrapt. De hoorplicht bij een crisismaatregel, waar de burgemeester op de hoogte moet worden gesteld van het verhaal van de patiënt, moet bijvoorbeeld blijven staan. Hierover zegt Barkhof: ‘Het moet de rechtsbescherming verbeteren, maar patiënten zitten op dat moment in een crisis en snappen niet wat hun overkomt als iemand namens de burgemeester ineens allerlei vragen stelt.’

Het aantal mensen met mentale gezondheidsproblemen neemt toe. Suïcide is de belangrijkste doodsoorzaak onder de 10 tot 30-jarigen. Op dit moment kan de GGZ niet iedereen voorzien van hulp, daarom komt organisatie MIND met een voorstel om in het regeerakkoord het Deltaplan Mentale Gezondheid op te nemen. Volgens hen is vooral de preventie van mentale problemen erg belangrijk, daar valt nog flink wat winst te behalen.

MIND, landelijk platform psychische gezondheid, is een organisatie van, voor en door cliënten in de GGZ. Volgens MIND wordt het tijd dat de ministeries van OCW, SZM, VWS en Financiën de handen ineenslaan en integraal gaan werken aan de mentale gezondheid. 

Het Deltaplan Mentale Gezondheid is vooral gericht op preventie. Denk hierbij aan voorlichtingen op scholen en universiteiten. Er staat onder meer hoe moet worden omgegaan met departement-overstijgende thema’s die de mentale gezondheid beïnvloeden zoals schuldhulpverlening, woningnood, onderwijs, arbeidsuitval en perspectief op werk.

De GGZ kampt met ontzettend lange wachtrijen, het verlenen van tijdige en passende zorg is daarom lastig. Van het nieuwe kabinet worden aanpassingen in wet en regelgeving verwacht om de wachtlijsten terug te brengen tot aanvaardbaar niveau.

In Nederland slikken ruim een miljoen mensen antidepressiva. Het medicijn brengt verschillende vervelende bijwerkingen met zich mee. Uit nieuw onderzoek blijkt dat bepaalde psychologische interventies een goed alternatief of toevoeging kunnen zijn naast het slikken antidepressiva. JAMA Psychiatry publiceerde 19 mei het onderzoek. 

Naast dat antidepressiva kan worden voorgeschreven tijdens depressie, wordt het ook vaak nog voorgeschreven om een terugval te voorkomen. Antidepressiva brengt ook veel vervelende bijwerkingen met zich mee waardoor niet iedereen het levenslang wil slikken. Volgens JAMA Psychiatry zijn er nu twee opties, of levenslang antidepressiva blijven slikken, of het afbouwen van het medicijn gepaard met verschillende interventies. Hierbij zijn de meest onderzochte interventies: Preventieve Cognitieve Therapie (PCT) en Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBTC). MBTC staat in het teken van het uitoefenen van bepaalde meditatie vormen. PCT richt zich meer op het onderzoeken van denkpatronen, de activatie van positieve gevoelens en het maken van een preventieplan.

Naast dat uit het onderzoek blijkt dat de psychologische interventies een alternatief kunnen zijn voor het blijven slikken van antidepressiva, blijkt ook dat het voor mensen met terugkerende depressies een alternatief kan zijn.

Het aantal jongeren met een eetprobleem is sinds de coronacrisis alleen maar toegenomen. Volgens K-EET is het noodzakelijke dat er nu wat aan gedaan moet worden. K-EET start daarom een landelijke ketenaanpak eetstoornissen met telefonische advieslijn, genaamd K-EETi. 

K-EETi staat voor Ketenaanpak Eetstoornissen Informatielijn. De experts van K-EETi denken mee en geven praktische en inhoudelijke advies over de zorg voor kinderen en jongeren met een eetstoornis en hun ouders. Met K-EETi willen ze andere zorg- en jeugdhulp professionals steunen in het nemen van beslissingen, en willen ze vroegtijdige en effectieve behandeling van kinderen en jongeren stimuleren.

Hoe kan een gezin het beste omgaan met de situatie? Of hoe het beste te handelen in een bepaalde situatie? Met dit soort vragen kunnen zorg- en jeugdhulp professionals terecht bij K-EETi. Denk hierbij aan diëtisten, ggz-medewerkers etcetera. De experts die advies geven bij K-EETi zijn zelf zorgprofessionals en hebben ruime ervaring en expertise in de zorg voor kinderen en jongeren met een eetstoornis, zoals kinder- en jeugdpsychiaters, kinderartsen en verpleegkundig specialisten.

In ‘Dagboek van mijn dwang’ legt de vijfentwintigjarige Rianne haar dwangstoornis vast. De hele dag door hoort ze stemmen die haar vertellen wat ze moet doen en voelen. 

EO-hoofdredacteur Herman Wegter: ‘Bijzonder aan deze documentaire vind ik de eerlijkheid waarmee Rianne alles vastlegt en vertelt. Daardoor laat ze zien hoe het is om met een dwangstoornis te leven en kweekt ze op unieke wijze begrip voor mensen met psychische problemen. Ondanks alles toont ze moed, blijft ze hoop houden op een betere toekomst en verlangen naar ware liefde.’

De documentaire is hier terug te kijken.