Stoorzender journaal #9 - Ruim 600 miljoen euro extra voor jeugdzorg

Welkom bij het Stoorzender Journaal. De wekelijkse nieuwsbrief van Stoorzender de Podcast. Iedere week lees je hier het laatste nieuws uit de wereld van de geestelijke gezondheid en zie je wat er in de media verschijnt over dit onderwerp. Nieuwsgierig? Meld je aan en ontvang het journaal iedere week in jouw postbus!

De podcast is er even tussenuit, we zien jullie weer in mei! Onze voorgaande afleveringen vind je via stoorzenderpodcast.nl/podcast

Deze week publiceerde de Trouw een essay van Bauke Koekkoek. Hij pleit ervoor dat de sector eerst goed naar zichzelf moet kijken, voordat ze vragen om meer geld om de problemen in de GGZ op te lossen. 

De boodschap van behandelaren aan de politiek en het publiek is al jaren dezelfde: geef ons professionele ruimte en meer geld, dan lossen wij het op. Volgens Koekkoek is dit een verkeerde investering. Het probleem lijkt meer te leggen bij de onduidelijkheid over wat de GGZ wel en niet kan. Vaak zijn problemen een uitvergroting van normale variaties van gedrag, een stoornis noemen maakt mensen zieker en afwijkender dan nodig.

Het stoornismodel past goed bij de ‘zware’ psychiatrie of bij mensen bij wie een snelle, geprotocolleerde behandeling goed aansluit. Maar dit geldt lang niet voor iedereen, en de resultaten zijn ook lang niet zo goed als wordt geclaimd.

De problemen in de GGZ liggen niet per se aan tekort aan geld of tijd, maar aan de keuzes die de sector heeft gemaakt: een sterke focus op eenvoudige oplossingen en de ‘stoornis’-taal die zorgt voor afstand tussen cliënt en professional. De psychische zorg beschikt over absoluut over deskundigheid, maar je zou kunnen herontdekken en opnieuw kunnen vormgeven, op een manier die dienstbaar is aan de samenleving. Er is lef voor nodig om kritisch te kijken naar de eigen deskundigheid en meer interactie te zoeken met de rest van de wereld.

Lees het volledige essay hier.

Vorige week publiceerde de Volkskrant een interview met psychiater Cobie Groenendijk over onder andere de marktwerking in de zorg.

Groenendijk wijst het neoliberalisme aan als een systeem dat ons land ziek heeft gemaakt: ‘We zijn een onthechte en onveilige samenleving aan het worden, waarin relaties verbrokkelen. De bewieroking van perfectie en van individueel succes heeft geleid tot een ratrace met steeds meer stress en angst.’

Ook ziet ze sinds de pandemie de rijen voor haar wachtkamer groeien. ‘Maar ik zit vol, en mijn collega’s ook. Het is heel pijnlijk om zoveel mensen de deur te moeten wijzen – mensen met problemen die ook lang niet allemáál in de behandelkamer van de psychiater kunnen worden opgelost.’

Groenendijk heeft lang als psychiater bij een grote GGZ-instelling in Amsterdam gewerkt. Nu heeft ze als vrijgevestigd psychiater een praktijk in Amsterdam-zuid. ‘Instellingen laten goedkope basispsychologen zonder medische BIG-registratie diagnosen stellen en psychotherapie geven, terwijl dat door specialisten zou moeten gebeuren. […] Ook zijn er commerciële jongens die GGZ-instellingen voor lichte problematiek starten en de dure, complexe zorg aan anderen overlaten. Zij doen wat de neoliberale politiek hun heeft gevraagd: zij zijn zorgondernemers geworden.’ 

Lees het volledige interview hier.

Gemeenten krijgen dit jaar extra geld om de problemen in de jeugdzorg aan te pakken. Volgens staatssecretaris Blokhuis kan met dit geld de wachttijd in de jeugd-ggz worden aangepakt en kan de crisiscapaciteit worden uitgebreid. Het geld is bedoeld om op korte termijn de druk op de zorg te verlichten. Voor de langere termijn zouden er keuzes gemaakt moeten worden, bijvoorbeeld over een structureel meer geld voor de jeugdzorg.

In een persbericht van De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, de Nederlandse GGZ en Mind zeggen ze blij te zijn met de toezeggingen van het ministerie. Volgens deze organisaties is het geld hard nodig. De situatie in de jeugd-GGZ is “meer dan zorgelijk” omdat er op dit moment wekelijks kinderen geweigerd worden voor een crisisplek.

Bron: NOS

In de nieuwe BNNVARA-serie Leven voor de dood volgt Patrick Lodiers een jaar lang vijf mensen die iedere dag kampen met suïcidaliteit. Daarnaast ontmoet hij mensen die zich inzetten om zelfmoord te voorkomen, zoals de vrijwilligers van 113 die de vrijwillig de hulplijn bemannen.

Vanaf 21 april is Leven voor de dood iedere woensdagavond te zien om 21.30 op NPO1. De afleveringen zijn hier terug te kijken.

De neruodiversiteitsbeweging strijdt voor een samenleving die beter ingericht is op mensen met een a-typisch brein. Op Brandpunt+ schrijft Lars Dellemann hierover, hij werd zelf gediagnosticeerd met ADD.

Door de diagnose met ADD begrijpt Dellemann nu beter waarom zijn huis altijd vol staat met gebruikte koffiekopjes, en waarom hij niet per se gemaakt is voor een 9-tot-5-baan in een drukke kantoortuin. Maar hoe richt je je leven dan wel in, als de samenleving juist voor die fulltime kantoortijgers gemaakt lijkt te zijn? Dat is het knelpunt waar de neurodiversiteitsbeweging iets aan wil veranderen.

Diantha Voskuijl, werkzaam als ambassadeur van de Nederlandse Neurodiversity foundation typeert neurodiversiteit als volgt: ‘Het gaat om mensen met aangeboren eigenschappen die in de psychiatrie vaak als stoornis worden geclassificeerd, terwijl het eigenlijk natuurlijke variaties in het brein zijn die geen fix of genezing behoeven.’ Volgens haar is er een flinke cultuuromslag nodig om een samenleving te bereiken die ook werkt voor neurodiverse mensen. 

Volgens Diantha moet er ook meer aandacht komen voor de voordelen van een neurodivers brein: ‘Neurodivergente mensen hebben vaak kwaliteiten die bij anderen minder aanwezig zijn, zoals oog voor detail, een hyperfocus en een grotere sensitiviteit waardoor je de wereld anders, soms ook mooier, kunt ervaren.’

Lees het volledige artikel hier.

Diantha Voskuijl was eerder te gast bij Stoorzender, haar aflevering is hier terug te luisteren.

Vorige week werd er in het programma Pointer aandacht besteed aan verkeerde diagnoses in de GGZ. Mensen met complexe psychiatrische problemen lopen kans om jaren met de verkeerde diagnoses rond te lopen, wat kan leiden tot een onjuiste behandeling of een behandeling die zelfs averechts werkt.

Bekijk hier de aflevering ‘Verkeerd gediagnosticeerd’ terug.