Bam, dit is hoeveel van jouw dag opgaat aan verschillende technologieplatforms volgens een onderzoek van Bloomberg. De grote les?

Geen wonder dus dat de Tegenbeweging in full swing is. De laatste hit zijn apps die je belonen als je niet op je telefoon zit, veelal met beloningen in het echte leven. Slim, want ze werken zo veelal met dezelfde gamefying principes die ons ook verslaafd maken.

Zo bracht Arianna Huffington eind oktober Thrive uit, paradoxaal genoeg een samenwerking met Samsung. Als je in je ‘thrive’ modus zit, dan worden inkomende belletjes, notificaties, en berichten tegengehouden, terwijl aan de afzenders netjes wordt teruggestuurd dat je aan het ‘thriven’ bent. 

Bij Noorse studenten is de app ‘Hold’ momenteel ontzettend populair. Door je smartphone op ‘hold’ te zetten voor 20 minuten kun je punten verdienen. Heb je genoeg punten dan kun je een cadeautje uitzoeken: bioscoopkaartjes bijvoorbeeld, maar met lang sparen zelfs ook reisjes. 

Met de app ‘Forest’ verdien je geen beloningen voor jezelf, maar voor de wereld. Als jij je smartphone met rust weet te laten tijdens periodes die je zelf instelt, dan krijg jij virtueel geld waarmee je een echte boom kunt kopen. Ditch je smartphone, red de wereld. 

En installeer je de app ‘Ransomly’, dan word jij gered door je smartphone. Ransomly werkt namelijk met zogenaamde beacons. Een stukje tech dat je installeert in bijvoorbeeld je slaapkamer of bij de eettafel, waardoor je smartphone automatisch uitgeschakeld wordt wanneer je daar in de buurt komt. 

Zack Prager, de CEO van Ransomly, vertelt in deze podcast over zijn ambitie om digital blue zones te creëren. Blue Zones zijn plekken in de wereld waar mensen vaak gezonder, langer en gelukkiger leven. We moeten onze technologische omgeving zo inrichten dat we automatisch genudged worden tot een dergelijk goed leven, zonder dat we moeten vertrouwen op onze wilskracht, vindt Prager. 

Maar bij dit soort beloningsapps zijn ook weer wat vraagtekens te plaatsen. Word je zo werkelijk in de richting van een beter leven getraind of geduwd? Of vallen we zo van de ene obsessie - obsessief bezig zijn met onze telefoon - in de andere obsessie - obsessief NIET bezig zijn met onze telefoon?

Lynn Berger, van wie ik al eerder een artikel aanraadde in deze nieuwsbrief, beschrijft hoe we tegenwoordig ‘geobsedeerd zijn door het hebben obsessies’. Met name de verslavendmakende technologie om ons heen lokt volgens haar obsessies uit. 

Want ja, wat is een obsessie? Dat associeer je toch wel met volharding, focus en succes, en dat komt allemaal vrij moeiteloos, omdat je nu eenmaal zo geobsedeerd bent. 

Maar het zegt ook iets over de samenleving waarin we leven. We moeten veel, continue presteren en beschouwen onszelf misschien ongemerkt wel meer als machientjes met de capaciteiten van technologie die maar kunnen doorrennen, dan als mensen die veel en vaak rust nodig hebben (en sowieso beperkte denk-en geheugencapaciteiten hebben). Moderne geboden zijn bovendien, zo schrijft Berger ‘autonomie, initiatief en het beste uit jezelf halen’ en daarmee zijn we enorm op onszelf aangewezen.

Het lekkere van een obsessie is dat het jou als individu overstijgt en je richting geeft:

En uiteindelijk kunnen we juist door deze tegenreactie in obsessief tech-detoxen weer in precies dezelfde valkuil trappen als we nu door die afleidende tech zitten:

Kunnen we ook niet echt een digital blue zone creëren, mét technologie en zonder offline te gaan? Dat is waar Joe Edelman, de man achter Time Well Spent samen met Tristan Harris en James Williams, naar op zoek is. 

In reactie op de veranderingen in de Facebook time-line (minder advertenties, meer berichten van vrienden en familie) schreef hij een open brief aan de Zuck, die je eigenlijk kunt lezen als een handleiding voor hoe je nu eens écht sociale netwerken kunt ontwerpen. 

Edelman kan de poging van Facebook wel waarderen, maar stelt dat dit niet de goede richting is om het schip te keren. En dat ligt niet zo zeer aan Facebook: 

De grote vraag is: Waarom houden mensen nu wel van Wikipedia en niet van Facebook, Uber, Airbnb, en smartphones in het algemeen?

Dat zit ‘m in één heel belangrijk gegeven: of het ontwerp van deze netwerken/apps jou ondersteunt om te leven volgens jouw waarden. 

Neem bijvoorbeeld Instagram. Als jij eerlijkheid als waarde hebt wordt het heel moeilijk voor je om dat op Instagram na te leven, puur om het feit dat een eerlijke post (zonder fijne filter of mooie compositie) minder likes krijgt. Een dapper afwijkend statement plaatsen op Twitter? Dan word je ook direct afgestraft met veel negatieve reacties. 

Een andere factor die meespeelt is dat sociale software, zoals Edelman het noemt, vaak sociale relaties ontzettend simplificeert, je maar een paar acties geeft om jezelf mee uit te drukken en dat het ook weinig flexibiliteit biedt om daarvan af te wijken. 

De oplossing? 

Leren om sociale software zo te ontwerpen dat het ruimte biedt voor de diversiteit aan waarden die mensen ambiëren. Jij kunt heel andere waarden centraal hebben staan in de omgang met jouw vrienden dan ik, en dat zou ook moeten weerklinken in onze technologische sociale omgeving.