Goed, we hebben dus al een handvat om te bepalen wanneer je welke soort communicatie inzet. Maar we hebben nog één aspect niet besproken van botachtige communicatie, namelijk het feit dat er hierdoor een soort machtsonevenwicht kan ontstaan. Want wat als ik een shortcut gebruik om met jou te communiceren, terwijl jij dat niet doorhebt en denkt dat ik mijn volle aandacht en energie in je steek?
Polgar geeft een voorbeeld van hoe vermenselijkte bots nog maar moeilijk te onderscheiden zijn van echte mensen en hoe dat een rare vorm van manipulatie oplevert. Hij deelt drie automatische antwoorden die hij op Twitter kreeg:
Thank you for putting up with an automated thank you. More sincere tweets to come. Promise.
Heel helder en transparant, dit is een automatisch antwoord.
Hi, thanks for following me :) I really appreciate it.
Hier wordt het al wat dubieus: is dit een robot of een mens? Maar in elk geval stelt Polgar, is het niet zo dat de zender van dit antwoord doet alsof hij/zij veel tijd, energie en aandacht aan dit bericht heeft gespendeerd.
Seriously, keep up the great work! Very impressive!!
En hier heb je pas echt te maken met een uiterst glijdende schaal. Polgar noemt dit je reinste manipulatie:
As a human, I want people to care about my work and find me impressive. That feels good! The sender is clearly trying to trigger some level of goodwill towards them, when it would certainly seem to be a blanket message.
Ok, je hebt natuurlijk de opzettelijke kant van dit soort slimme botcommunicatie die steeds meer kan worden ingezet voor bijvoorbeeld commerciële doeleinden. Daar is het ethisch dilemma heel helder: de manier waarop wij communiceren en in contact willen staan met anderen kan gemanipuleerd worden. Maar interessanter vind ik het om het te hebben over de onbedoelde kant. En laat ik daarvoor even een persoonlijke anekdote delen.
Mijn ouders, zusje en ik sturen elkaar altijd een valentijnskaartje. Een geweldige traditie, en dit jaar was het nog leuker, omdat mijn zusje op dat moment in Canada verbleef. Maar het stelt wel je geduld wat op de proef. Mijn chocoladereep en het kaartje dat ik voor m'n zusje had geschreven, speciaal bij het postkantoor had laten wegen en had verzonden, kwam maar liefst drie weken te laat aan. Mijn zusje had het een stuk beter geregeld: via de online service van Hallmark kwam mijn valentijnskaart én - jawel hoor - ook een dikke reep chocolade perfect op 14 februari aan.
Later verontschuldigde m'n zusje zich. Waarvoor? Omdat ze het erg vond dat ze haar valentijnskaart niet zelfgeschreven had, maar voor een makkelijke efficiënte service had gekozen, waarmee ze binnen enkele minuten de zaak geregeld had.
Ik voelde me niet benadeeld, laat staan gemanipuleerd, maar door het schrijven van deze nieuwsbrief snap ik wel haar gevoelens beter. Haar efficiëntiehack deed achteraf geen recht aan het soort relatie dat wij hebben. Gelukkig maar.
Stel nu dat mijn zusje nog verder was gegaan en een robot haar valentijnskaart had laten sturen? Zo is er
Bond, een startup die een service aanbiedt waarmee een robot in JOUW handschrift (of een handschrift dat in elk geval is ‘vermenselijkt’ door er kleine onregelmatigheden in aan te brengen) kaartjes verstuurt. Of met me gecommuniceerd had via een chatbot die haar spreekstijl en persoonlijkheid nabootst? (Aan een dergelijke bot is mr Singularity
Ray Kurzweil nu voor Google aan het knutselen…)
If a friend receives a “handwritten,” beautifully customized Valentine—which truly took you one minute and few quick clicks to send—they will be (successfully) touched. Most likely, they’ll then spend considerably more time thinking about you, how you’re doing, and sending you a thank you note, than you invested in them.
