Ok, dus yay voor multitasking (dat onze kracht is en ons definieert als mens), nay tegen switchtasking (waarin we verschrikkelijk slecht zijn). Hiermee hebben we dus de voorwaarde geformuleerd voor een zinvol herontwerp van onze technologie.
Laten we eens inzoomen op een stukje technologie dat precies dat doet - switchtasking onmogelijk maakt en multitasking juist stimuleert - Zenware.
Zenware bestaat uit softwareprogramma’s waarvan de meest bekende schrijfprogramma’s zijn zoals Freedom, Ommwriter, DarkRoom. Er zitten twee interessante aspecten aan Zenware.
Het eerste aspect draait om hoe Zenware-programma’s je dwingen tot singletasking en focus. Dat doen ze op verschillende manieren. Sommige programma’s zorgen ervoor dat het programma waarmee je aan het werk bent en waar je dus je focus wilt hebben, veel duidelijker op de voorgrond treedt. De andere programma’s zijn nog wel aanwezig, maar in de periferie van je bewustzijn. En zo zorgen dit soort Zenware-programma’s voor concentratie op de belangrijkste van verschillende taken, niet om het aantal dingen dat je aan het doen bent te verkleinen.
Backdrop en Think stellen je in staat om verschillende programma’s open te hebben staan, maar alleen het programma waarmee je bezig bent is zichtbaar; alle andere programma’s worden achter een virtueel leeg scherm geplaatst. HazeOver en Isolator zijn minder extreem. Zij ‘dimmen’ de programma’s of vensters die wel openstaan maar niet in gebruik zijn. Shoo Apps reflecteert je eigen concentratie naar je terug door de programma’s die je gedurende de afgelopen twee minuten hebt gebruikt duidelijker zichtbaar te laten zijn.
Andere programma’s verbreken radicaal je verbinding met het internet. Zo sluit Freedom bijvoorbeeld tot maximaal 8 uur radicaal je toegang tot internet af. En wat je ook tussendoor zou willen opzoeken - je kunt niets doen om weer toegang te krijgen, behalve je hele computer opnieuw opstarten. SelfControl voorkomt zelfs dat je weer met internet verbinding kunt maken als je de computer opnieuw hebt opgestart.
Sommige Zenware-programma’s zijn plug-ins voor je browser. Zo zorgen Chrome Nanny en StayFocusd ervoor dat je bepaalde websites die je geblokkeerd hebt niet of gedurende een bepaalde beperkte tijd kunt bezoeken. SelfControl stelt je in staat om je email uit te zetten en blokkeert sites die je op de zwarte lijst hebt gezet en Antisocial beperkt je toegang tot sociale media-sites.
Het tweede aspect waarom Zenware interessant is, is de manier waarop veel van deze programma’s zijn ontworpen: gericht op één taak, waardoor ze supersimpel in elkaar steken en eigenlijk zo veel meer volgens de menselijke maat functioneren.
Kijk maar eens naar de screenshot van Ommwriter hierboven. Er zijn geen menubalken, geen lettertypen waar je uit kunnen kiezen, geen statusupdates of emailnotificaties die vanuit de periferie om aandacht vragen. Een heel verschil met Word dat is ontworpen volgens het WYSIWYG (What You See Is What You Get) principe. Dat wil zeggen: wat je op het scherm ziet moet er zo veel mogelijk uitzien als het uiteindelijke product met ALLE mogelijkheden:
Mijn exemplaar van Microsoft Word heeft bijvoorbeeld elf tabs in de menubalk staan. Tien van die tabs bevatten bij elkaar 150 commando’s en functies, variërend van Open en Opslaan tot Item markeren en Afdruk samenvoegen. De elfde tab bevat tweehonderd lettertypes en dan tel ik de verschillende varianten (bold, italic enzovoort) van elk lettertype niet eens mee. En als rolmenu’s niet helemaal jouw ding zijn, zijn sommige functies grafisch toegankelijk via een strook die zich boven aan je document bevindt. Andere functies zijn bereikbaar via een toolbox die zich aan de zijkant van het scherm bevindt. Daarnaast zijn er ook functies met een zijbalk aan de linkerrand van je document. Tenslotte zijn er vijf verschillende manieren waarop ik mijn document kan bekijken: Afdrukweergave, Lezen in volledig scherm, Weblay-out, Overzicht en Concept.
Wil je echt persé tot achter de komma je document kunnen vormgeven? Hebben we dit ooit gewild?
Zenware toont hoe onze technologie uit de pas is gaan lopen met ons. In de 34 jaar dat Microsoft Word bestaat is de wet van Moore - die stelt dat de kracht van computers elke twee jaar verdubbelt - 17 keer in werking getreden. Maar ons schrijfproces gaat niet duizend keer sneller, is niet gecompliceerder geworden en we kunnen ook zeker niet duizend keer zoveel lezen. Met Zenware keren we dan ook weer terug naar de menselijke maat:
Zenware probeert niet het probleem dat schrijven zo complex is op te lossen door bepaalde taken te automatiseren en ook niet om je productiviteit te vergroten met behulp van allerlei functies. Het onderbreekt de bestaande werkgewoontes van gebruikers zo min mogelijk, dwingt hen ertoe om een aantal nieuwe commando’s en concepten te leren en minimaliseert de cognitieve last van de software zelf. Het elimineert externe vormen van afleiding, waardoor een groter deel van de geest beschikbaar is om productief te multitasken.
