#6 -- Kripto-Para -- Örgütlenmiş Çeşitlilik -//-

“Özgürlüğün yapısı, hoşunuza gitsin ya da gitmesin, örgütlenmiş çeşitliliktir.” - George Gerbner

Geçtiğimiz haftanın e-postasından sonra aldığım tüm yorumlar, önerdiğim kitaplar üzerineydi –beğenmenize sevindim– dolayısıyla bir kitaptan alıntı ile başlayayım; Ayrıntı Yayınları'ndan çıkmış olan “Medyaya Karşı” kitabı yukarıdaki cümle ile açılıyor: Özgürlük, örgütlenmiş çeşitliliktir.

Bu haftanın e-postasında size Coin Exchange'lerinden bahsetmek istiyorum. Acaba bu exchange'lere karşı yaklaşım geliştirsek, kazançlarımızı artırabilir miyiz? 

Kripto-Para komünitesi için, daha sıcak içeriklerin ve ipuçlarının paylaşılacağı Slack grubunu açtım. Bu e-postada resmi duyuru yapıyorum, yarından itibaren aktif bir şekilde orada olacağım.

Ayrıca KriptoPara.io iniş sayfasını açtım. Bu e-posta listesine abone olan bazı güzel insanlardan sitayişler aldım. Bakmanızı tavsiye ederim.

Ayrıca benden randevu alabilirsiniz, 10 dakikalık Skype görüşmeleri yapıyorum. Yerinizi ayırmak için tıklayın.

Sürekli al-sat yapmanın, yani gündelik -hatta saatlik- trading'in arkasındaki motivasyon nedir? Benim gibi endişeli, paranın sıcaklığını cebindeyken seven insanlar için bir Coin Exchange ne ifade ediyor olabilir?

Bu güdümleme meselesini anlamak için, portfolyo oluşturmanın ne demek olduğunu anlamamız gerekiyor. Buna istinaden size Modern Portföy ve Post-Modern Portföy kuramlarından bahsedeceğim.

1950'lerin başında Harry Markowitz tarafından geliştirilen Modern Portföy Kuramı, Markowitz'e 1990 yılında Nobel Ödülü kazandırmıştır. Basitçe, yatırımcılara risklerini düşürmeleri ve maksimum kazanç sağlamaları konusunda bir çerçeve geliştirmiştir. Tüm yumurtaları aynı sepete koymadığınız, adına ‘Yatırım Miksi’ denen yöntemdir. 

Post-Modern Portföy Kuramı ise 1991 yılında yazılımcılar Brian M. Rom ve Kathleen Ferguson tarafından geliştirilmiş olan ‘deneyime dayalı’ bir yatırım stratejisi geliştirme teorisidir. 

2 hafta önceki Playbook başlıklı e-postanın 5. maddesinde Konsantrasyon konusundan bahsetmiştim. Post-Modern Portföy Kuramı, işte o maddede bahsettiğim konunun iktisadi ismi. Kısaca, “daha önce yatırım yaptığım yatırım ürünleri ile bir deneyim yaşadım, bu deneyim bana bu yatırım ürününü daha yakından tanıma fırsatı verdi” demektir.

Bunların Coin Exchange'ler ile ne ilgisi var? Anlatayım;

Uzun uzadıya tanım yapmanın alemi yok, Exchange, bir grup insanın, uzmanlıklarını birbirine vurdurduğu yerdir. Daha profesyonel bir dille Exchange, birbirinden taban tabana farklı görüşlere sahip olan milyonlarca yatırımcının bir araya geldiği yerdir. Eğer bir yatırımcı X sebepten bir hisseyi (coin'i) satmak istiyorsa, demek ki bir başka yatırımcı Y sebepten o coin'den almak istiyordur. Bu durumda her iki yatırımcı da haklı/doğru olamayacağından dolayı sistem taraflıdır. Özetle, bir yatırımcı kazanırken diğeri kaybeder. Bu sebepten öneri olarak: yatırım yapacağınız ürünü iyi tanımanız gerekmektedir.

Yukarıdaki anlatımı basitleştirmek için 2 gün düşündüm, umarım yeterince açıklayıcı olmuştur. 

Geçenlerde bir sunum yaptım Coin'lerle konu ile ilgili. O sunumda kullandığım analojiyi de bir görsel ile desteklemeye çalıştım. 

Yukarıdaki görsel Arçelik'in Borsa İstanbul'daki 20 küsur yıllık hisse performansı. Dikkatinizi 2014'ün ortasına çekmek isterim, o dönemde hisse fiyatındaki artış oranı daha hızlı yükselmeye başlamış. Yani büyüme hızlanmış. Neden?

Elbette yüzlerce sebep var, ancak en önde gelen sebeplerden biri, Arçelik'in dijital dönüşüme ayak uydurması. Dijital dönüşüm demek bir bakış açısıyla insan kaynakları yönetimi, dolayısıyla da performans yönetimi demek. Arçelik'de çalışan herkesin sorumluluğunu bildiği, işini doğru şekilde yaptığı, aynı zamanda performans sınırları içinde kaldığı anlamına geliyor benim için. Bu neden önemli? Çünkü Arçelik elle tutulabilir ürünler satıyor, fonksiyonelliği olan ürünler bunlar, üretim bandında insanlar çalışıyor, dağıtım ve satış ağında insanlar çalışıyor, idari birimlerinde birileri çalışıyor, tarihselliği ve marka değeri var. Arçelik bu ülkenin endüstri tarihinin mihenk taşlarından biri. Dahası mı var? 

Diyelim ki 2009 yılında Arçelik hissesi almıştım, param 8 yılda 10 kattan fazla değerlenmiş demek ki. Keşke alsaydım.

Şimdi, bu analojiyi benim çok yakından takip ettiğim Stratis ile örtüştürmeye çalışalım. 

Haziran'ın başındaki yükselmenin sebebi ne? Temmuz ortasındaki düşüşün sebebi ne? Son 3 gündeki yükselmesinin sebebi ne? Aranızdan birçok arkadaşım bu sorulara yanıt vermeye çalışacaktır elbette, ancak hiç kendinizi yormayın. Burada anlamlı cevaplar bulamazsınız henüz. Çünkü ürün çalışmıyor, ürün eksik veya ürün fikir halinde. Neredeyse tüm coin'ler için durum böyle. 

Çünkü bir coin'in değeri şu anda Exchange'lerde o coin'in sahip olduğu aktivite ile ölçülüyor. Bir coin ne kadar fazla alınıp satılıyorsa, işte o kadar değerli. Bu yüzden coin'lere yatırım yapıyoruz.

Her amatör yatırımcının içinde mantıklı ve duygusal birer bileşen var. Bir al-sat durumunu mantıklı düşünüyor olabiliriz, ancak alırken veya satarken duygularımıza güveniyoruz. 

Duygularımıza güveniyoruz! Exchange'ler, benim gördüğüm kadarıyla bizim duygularımızı manipüle ediyor. Nasıl mı?

Geçtiğimiz haftalarda birkaç yakın arkadaşıma yatırım tavsiyeleri verdim, neyse ki hepsi tuttu :) Ancak benim tavsiyelerim belli bir Playbook'a dayalı, dolayısıyla kazançlar her al-sat'ta %20. Ancak bazı arkadaşlarım %10 kazancı görünce satmışlar, bana da söylememişler (malum, ipuçlarını ben verdiğim için bana güvenmedikleri gibi bir görüntü söz konusu olmasın diye) onlara neden sattıklarını sorduğumda, düşme potansiyelinin olduğunu söylediler bana.

Bu duygusal bir karar işte. Gördüğüm kadarıyla bu kararı manipüle eden en büyük eleman Exchange'in kendisi. Çünkü gerçek-zamanlı olarak güncelleniyor ve düşüp artabiliyor. %10 ile kazanç ile satan bir başkasının %10'unu kaybettirdiğinden dolayı sürekli olarak iniyor ve çıkıyor. Bu da duygularda iniş çıkışlara sebep oluyor. Exchange'in fonksiyonu bu işte.

Bu kadar anlattıktan sonra, Exchange'lerin yarattığı duygusal manipülasyondan kaçmak için uygulanabilir birkaç ipucu vermekte fayda var:

Unutmayın, eğer almak isteyenlerin sayısı satmak isteyenlerin sayısından fazlaysa, fiyatlar yükselme eğilimindedir.

En başta ‘Örgütlenmiş Çeşitlilik'ten bahsettim. Exchange'in fonksiyonu burada yatıyor bence. Coin'lerin etrafında örgütler oluşuyor ve coin tribalizmi körüklenmiş oluyor. Geçen haftaki e-postada coin tribalizminden biraz bahsetmiştim.

Bu hafta yine birşeyler oldu coin piyasalarında. 

Çok beğendiğim bir fikir gördüm bu hafta: Dust. Online bir satın alma yaptığınızda, kalan bozuk paranızı coin'lere çevirip cüzdanınıza yatırıyor.

Slovenya'nın resmi olarak desteklediği ve Ethereum blockchain'inin üzerinde çalışan Viberate, müzik endüstrisinin ezberini bozma çabasında.

Önümüzdeki günlerde yapılacak olan ICO'ların sürekli güncel listesi: Top ICO List.

Coindesk ICO Tracker.

Eğer Kripto-Para e-postalarını beğeniyorsanız Twitter ve Facebook'da paylaşmayı unutmayın. Ayrıca hemen aşağıdaki Like tuşuna da tıklayın :)

Haftaya görüşmek üzere,