Klikdinges #78: Nog één keer over nepnieuws (en daarna iets anders)

Voordat we een maand lang in een ander onderwerp duiken, hebben we nog een uitzending over nepnieuws gemaakt. Kijk mee hoe we misinformatie ontzenuwen en experts spreken over onbetrouwbare berichtgeving.

Als je Klikdinges met veel plezier leest, overweeg hem dan ook eens door te sturen naar collega’s of vrienden. Deel deze pagina op social media. Of trakteer me via deze Tikkie op een kop koffie.

Heb je zin om iemand (mij!) een goed gevoel te geven (natuurlijk wil je dat). Stem dan op een van de twee genomineerde Pointer-publicaties voor De Tegel Publieksprijs. Stel je voor dat we op 8 juni drie Tegels winnen? Dat zou een ongelooflijk jaar nog iets toffer maken. 🤓

Je hebt twee opties:

Sinds het begin van de corona-uitbraak is Pointer nepnieuws aan het debunken. In een tijd waarin al zoveel onzeker is, wil je betrouwbare informatie vinden. Maar websites zoals De Dagelijkse Standaard, NineForNews en Need To Know, en Youtube-kanalen Jensen, Café Weltschmerz en Ongehoord Nederland zijn er vooral op uit om hun eigen agenda te pushen. En dan zijn er nog de talloze dubieuze figuren die direct op Twitter hoaxes verspreiden. Hoe schadelijk is nepnieuws eigenlijk? Die vraag beantwoorden we in onze tv-uitzending.

Om misinformatie te vinden, heb ik de afgelopen twee maanden elke paar dagen een tweets verzameld via R (via de geweldige package rtweet). In die periode zijn zo'n 1,2 miljoen berichten over COVID-19 verstuurd: ruim voldoende om nog een artikel over nepnieuws mee te maken. Welke complottheorieën ben ik tegengekomen, en welke gevolgen kan dat hebben?

Ben je al die nieuwsberichten en uitzendingen over corona zat aan het worden? Pointer gaat halverwege mei namelijk iets heel moois publiceren: ons project over de onteigening van Joods vastgoed in de Tweede Wereldoorlog.

Joodse woningen, bedrijfspanden en grond zijn tijdens de bezetting in beslag genomen en doorverkocht. De nieuwe eigenaren waren meestal geen onwetende kopers. En het netwerk dat de verkoop van woningen mogelijk maakte, verdiende hier ongelooflijk veel geld aan. Als je in de data duikt, kom je veel rottigheid tegen.

We werken hier al maandenlang keihard aan. COVID-19 heeft onze planning een beetje in de war geschopt, maar het belooft nog steeds een bijzonder project te worden. Meer in de volgende nieuwsbrief.

Ik houd niet van de term ‘misleiden’ in dit geval, want dat zou betekenen dat de makers dat met opzet doen. Een betere poging: hoe kun jij grafieken over het coronavirus beter begrijpen?

Tot slot: Arnon Grunberg hield op 4 mei een toespraak over de waarde van herdenken. Een rake tekst waarin het potentiële gif van het woord wordt benoemd. Als je één linkje in deze Klikdinges aanklikt, laat het dan deze zijn.

Tot over twee weken. Blijf gezond!

Tweets verzamelen, analyseren op nepnieuws, cijfers verzamelen… allemaal vaardigheden die je in het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek kunt oppikken. Wie weet legt het de basis voor jouw volgende onderzoek naar misinformatie.