Als het geen reminder in mijn agenda was, dan was het voorbij gegaan zonder dat ik er erg in had. Op 1 april (echt waar!) mocht ik mezelf 10 jaar datajournalist noemen. Een mooi moment om even mijn carrière tot nu toe te bekijken.
Op 1 april 2012 ben ik fulltime in dienst gegaan bij NU.nl. Voor die tijd durfde ik mezelf nog geen datajournalist te noemen. Ik klooide maar wat an in Excel – en als ik eerlijk ben, daarna ook nog regelmatig. Maar vanaf die dag werd ik in ieder geval betaald om het te leren. Sinds 2016 mag ik dat voor KRO-NCRV en Pointer doen.
Vlak voor en rondom die beginfase ben ik door een aantal mensen op weg geholpen. Zij hebben me van advies voorzien, geholpen met technische problemen en kansen geboden. Jelle Kamsma, Heinze Havinga en Dick van Eijk, voor altijd dank aan jullie! ♥️
Onderzoeksjournalistiek is voor mij een proces van vallen en opstaan. Er zijn perioden geweest dat ik zwaar ontevreden was met wat ik publiceerde. Niet omdat het slecht was, maar omdat ik vervolgens werk van collega’s zag dat zoveel beter was. En op bepaalde momenten komt die eigenschap nog steeds bovendrijven.
Het is een onvermijdelijke karaktereigenschap, vrees ik. Maar nu is het vooral het moment om terug te blikken op mooie en leerzame projecten. Hieronder een aantal onderzoeken waar ik trots op ben.
-
Onderzoek naar politiegeweld – Voor NU.nl zocht ik uit of agenten geweld rechtmatig inzetten. Heb ik alles eruit gehaald wat erin zit? Absoluut niet. Maar het is een van de eerste keren dat ik mijn benen mocht strekken in de onderzoeksjournalistiek.
-
Explosieve Export – De eerste keer dat we bij Pointer met OSINT aan de slag gingen. Samen met Lighthouse Reports en Bellingcat hebben we doorverkochte Nederlandse wapens in conflictgebieden getraceerd.
-
De Downloaders – In een vliegtuig van Oslo naar Schiphol, met op mijn laptop een versleuteld logboek van downloaders van kinderporno. Dit project heeft me vooral geleerd hoe ongelooflijk gevoelig data kan zijn, en hoeveel verantwoordelijkheid je hebt als onderzoeker.
-
De Deense Scam – Vlak voordat Pointer als onderzoeksredactie begon, kreeg ik een mailtje van een oplichter. Ik besloot hem niet weg te gooien: samen met mijn collega’s zijn we op zoek gegaan welk verhaal hier achter schuilging. De research was eigenlijk vrij snel rond. We hebben de meeste tijd gestoken in de vertelvorm.
-
Zorgcowboys – Samen met Follow The Money hebben we zorgmiljonairs ontmaskerd. Dat leverde onze eerste tv-uitzendingen voor Pointer op. Ik werkte samen met een stel geweldige onderzoeksjournalisten. Alleen al over hun schouders meekijken heeft me ontzettend veel geleerd hoe je van data tot een persoonlijk verhaal komt.
-
De Vastgoedboeken – Het onderzoek dat het langste loopt. Sinds 2020 zijn we bezig om door de 7.000 transacties van onteigend en doorverkocht Joods vastgoed te zwoegen. Een van de mooiste producties in dit dossier is De Straat Die Niet Meer Bestaat.
-
Het Digitale Leger – Drie maanden lang ging ik undercover in een Nederland digitaal trollenleger. Best spannend, aangezien ik een half jaar daarvoor doodsbedreigingen had ontvangen van andere trollen. Toch wilde ik dit verhaal maken om te laten zien hoe misinformatie (ook in Nederland) zelden spontaan viral gaat. Meestal schuilt er wel zo'n groep achter die de boel kunstmatig versterkt.
-
Online Shaming – Ik probeer mijn werk als journalist zoveel mogelijk te scheiden van mijn privéleven. Tijdens de research van dit onderwerp vond ik dat echt heel moeilijk. De persoonlijke verhalen over online shaming en exposing grijpen me echt aan. In deze special kun je zelf ook meemaken hoe heftig het is om ongewild in zo'n exposegroep te worden besproken.
Kijkend naar dit lijstje (en er ontbreken nog talloze toffe onderzoeken), dan mag ik echt wel tevreden zijn met de ontwikkeling die ik in 10 jaar heb gemaakt.
Daarom is het extra gaaf als dat wordt beloond met prijzen. We hadden hem al twee keer gewonnen, en afgelopen maand kwam daar een derde bij:
de Sigma Award, dé prijs voor de beste datajournalistiek ter wereld 🤯 Ons onderzoek naar Het Digitale Leger krijgt de eer om op
een mooie lijst van winnaars te staan.