Klikdinges #120: Afpersing, feiten en De Loep

Hey, direct na mijn vaderschapsverlof kwam ik een volle mailbox tegen met mooie tips voor vervolgonderzoek.

Als je Klikdinges al langer volgt, dan heb je me dit vaker horen zeggen: tipgevers zijn goud!

Bij Pointer kun je op meerdere manieren tips doorgeven. Via ons tipformulier, via de mail (jerry.vermanen@kro-ncrv.nl), soms via sociale media. Af en toe krijg je na een uitzending ineens een berichtje met een goede lead voor een nieuw verhaal.

Vlak voor mijn vaderschapsverlof werd ik door een aantal tipgevers al op het spoor van een aantal criminelen gezet. Sekswerkers worden door deze personen benaderd om telefoonnummers van klanten te verkopen. Met die nummers proberen zij dan weer flink wat geld te verdienen door ze af te persen.

Echt een tof en interessant vervolgverhaal na twee uitzendingen over nepprofielen op websites voor seksadvertenties, en de bedrijven die daar achter zitten. Voor mij is dit het allerleukste. Eerst veel tijd investeren in een onderwerp, daarna oogsten met meerdere nieuwsberichten.

Niet elke tip leidt tot een publicatie. Soms is het net iets te particulier om er een volledig journalistiek verhaal van te maken. In sommige gevallen bundelen we een aantal ervaringen van onze lezers, zodat we nog meer (en betere) tips binnenkrijgen. Hieronder vind je zo'n oproepverhaal.

Tips genereren tips: het is een sneeuwbal die bovenop de berg begint te rollen. Zodra lezers merken dat je naar ze luistert en ze serieus neemt, komen ze met betere informatie. Dat kost veel tijd en moeite – je moet vaak heen-en-weer mailen of bellen – maar het levert supergoede informatie op. Vaak vind je daarmee je volgende verhaal.

Iets heel anders waar ik mee bezig ben geweest is onze factcheckmarathon. Van 1 maart tot en met de gemeenteraadsverkiezingen werken het ANP, Nieuwscheckers (Universiteit Leiden) en Pointer samen om te uitspraken van politici te verifiëren.

Door mijn verlof (tot aan de zomer werk ik parttime) ben ik beperkt beschikbaar voor dit project. Mijn eerste check staat al online. Alle factchecks staan op deze pagina verzameld.

En het prijzenseizoen is weer geopend! Voor de onderzoeksjournalistieke prijs De Loep (van de VVOJ) ben ik tweemaal genomineerd in de categorie Signalerend. 🤓

Samen met De Groene Amsterdammer publiceerden we in juni ons onderzoek naar Turks-nationalistische intimidatie in Nederland. Deze onzichtbare haatmachine probeert via sociale media Turken monddood te maken.

Het andere verhaal werd in mei gepubliceerd. Drie maanden lang ging ik undercover in een Nederlands trollenleger dat via Telegram werd georganiseerd. Met data-analyse en OSINT heb ik de hoofdrolspelers ontmaskerd.

Het is altijd een beetje onwerkelijk om te horen dat je bent genomineerd voor zo'n mooie prijs. Ik heb echt geen enkel idee hoe kansrijk mijn verhalen zijn, omdat de andere genomineerden ijzersterk zijn. Maar het cliché gaat in dit geval wel op: het is al een eer om op de lijst te staan. 🥰

OSINT van eigen bodem. Bij de NOS worden de beelden uit Oekraïne ook geverifieerd en gelokaliseerd. Via onderstaand Twitteraccount worden sinds kort beelden via het publiek uitgezet.

Tot de volgende Klikdinges. Ik verwacht dat die rond eind maart komt.

Een gouden tip moet je nog wel uitwerken tot een goed verhaal. Wat wordt je onderzoeksvraag? En hoe ga je het antwoord daarop vinden? In het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek vind je tips hoe je je eerste onderzoek opzet.