Klikdinges #103: Ik zat drie maanden lang in een trollenleger

In deze Klikdinges lees je alles over mijn onderzoek naar een digitaal trollenleger.

Mocht je je afvragen wat ik de afgelopen drie maanden heb gedaan: ik heb in een trollenleger gezeten. 👺

Halverwege februari heeft een groepje coronasceptische actievoerders een Telegram-groep aangemaakt. Niet alleen om hun onvrede over de maatregelen te bespreken, maar ook om gecoördineerd desinformatie over het coronavaccin te verspreiden.

En het blijft niet alleen bij online campagnes. Deze trollen hebben ook acties verspreid om bij het huis van Gommers ‘koffie te drinken’ (actievoeren), inclusief zijn huisadres. Leden werden opgeroepen om GGD’s lastig te vallen met allerlei mailacties. En er zaten sowieso een aantal extreem-rechtse figuren in de groep.

De groep noemde zichzelf Het Digitale Leger, en is sinds kort offline (uiteraard vanwege een conflict… wat anders?). Maar wij hebben alle chatberichten bewaard, hebben de nepaccounts van deze trollen ontdekt, en weten welke hoofdpersonen achter Het Digitale Leger schuilgaan.

Bij Pointer zoeken we voor sommige verhalen nét even iets spannendere vertelvormen dan alleen tekst. Samen met Marije Rooze en Wendy van der Waal heb ik een interactive gemaakt, waarin je in de huid van een trol kunt kruipen.

Je kunt een aantal chatberichten meelezen uit Het Digitale Leger, en zien hoe deze groep chaos en verwarring veroorzaakt in het coronadebat. Bijna alle chatberichten en beeldmateriaal is uit deze Telegram-groep afkomstig.

En uiteraard hebben we een tv-uitzending gemaakt. Drie manieren dus waarop je ons verhaal kunt meemaken. Als ik heel eerlijk ben, word ik toch wel zenuwachtig rondom de dagen dat ik zulke onderzoeken publiceer.

Over trollen(legers) en desinformatie publiceren zorgt er altijd voor dat ik als ‘de boodschapper’ een doelwit word voor nare reacties. Bij Pointer steken we echt onze nek uit om dit te onderzoeken. En dat levert regelmatig een flinke lading shit op. Uiteraard op Twitter, en deze keer zelfs op LinkedIn een aantal debiele reacties. GeenStijl deed deze keer een duit in het zakje, wat weer leidt tot een nieuwe stroom aan idioten.

Dat gedrag ontmoedigt me niet. Integendeel, het motiveert me juist om deze mensen te blijven exposen en aan te pakken. Maar het vreet zoveel energie en tijd die ik aan andere (lees: nuttige) dingen kan besteden.

Dus mocht je toevallig wél een aardige opmerking hebben gemaakt maar geen reactie van me: grote kans dat ik het heb gelezen, maar even was afgeleid door een klootzak op het internet.

Tot over twee weken. En blijf gezond!

Online veilig werken is cruciaal als je bepaalde onderwerpen wil onderzoeken. Toegegeven, 100 procent veiligheid bestaat niet. Het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek geeft je wel tips om een eerste laag van bescherming rondom je onderzoek te maken.