Bekijk profielpagina

Ambient Literature

Hybrid Monthly
Ambient Literature
Door Niels ’t Hooft • Editie #14 • Bekijk online
Hallo! Onlangs was ik in Londen voor de publiekspresentatie van Ambient Literature, een tweejarig programma dat nu ten einde komt. Ik wilde meer weten over digitale literatuur in het Verenigd Koninkrijk: in hoeverre verschilt die van wat er hier in Nederland wordt gemaakt? En kan ik er nog iets van leren voor mijn eigen projecten, zoals Lotus (waarover helemaal onderaan meer)?
Deze 3 projecten (‘commissions’) werden gepresenteerd:
  • It Must Have Been Dark By Then van Duncan Speakman. Een audiowandeling die je niet op een specifieke locatie hoeft te doen. Wil je aan het denken zetten over hoe je je verhoudt tot je lichaam en tot je omgeving. Met een toffe soundscape.
  •  The Cartographer’s Confession van James Attlee. Ook een audiowandeling, maar dan een die je alleen in Londen kunt doen, over de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Verrijkt met archiefmateriaal zoals foto’s en tekstfragmenten, waardoor de omgeving een heel andere lading krijgt.
  • Breathe van Kate Pullinger. Een spookverhaal dat griezelig dichtbij komt, doordat de tekst verandert afhankelijk van onder andere je locatie, het tijdstip en het weer. Als enige van de drie lees je ‘gewoon’ tekst op het scherm, waardoor hij mijn speciale aandacht heeft.
Hoewel het allemaal smartphone-apps zijn, benadrukten de initiatiefnemers dat de technische mogelijkheid van de telefoon niet hun beginpunt was. “De techniek is het makkelijke deel,” beweerde schrijver Tom Abba zelfs.
Nee, het uitgangspunt was om een nieuwe werkwijze voor schrijvers te ontdekken, vanuit het idee van plaatsgebondenheid. ‘Ambient’ is naast alle Brian Eno-achtige associaties ook gewoon Engels voor ‘omringend’. Hoe voel je je als schrijver op een bepaalde plek, wat zou daar allemaal zomaar kunnen gebeuren, wat kun je eraan toevoegen, en hoe kun je dat alles overbrengen op een lezer? Het gaat om waarneming, introspectie, lichamelijkheid, context, onvoorspelbaarheid. 
Er volgt nog een academisch text book met alle bevindingen, en met wat geluk komt er een vervolg in samenwerking met boekuitgeverijen.
Dan nu, zoals iedere maand: links naar digitale literatuur en mijn werk als hybride schrijver.

Interessante onderzoeksresultaten, toevallig ook uit Engeland, die iets zeggen over onze problematische verhouding met boeken. 91% van 2.000 ondervraagde lezers vindt dat lezen goed voor je is. 54% worstelt tot 3 maanden met een boek alvorens te besluiten het op te geven. 22% vindt dat je een boek nooit moet wegleggen. Lezen als een soort calvinistische zelfkastijding. Dat kan beter?
readingagency.org.uk  •  Deel
Ik zweer al een tijdje bij schrijven in platte tekst (met alleen eenvoudige Markdown-formattering) en Highland 2 is een fijne nieuwe Mac-app waarin je dat kunt doen. Vooral de navigatiebalk is briljant, een manier om overzicht te houden over de structuur van een grote tekst zoals een roman (of een scenario, waar Highland in eerste instantie voor bedoeld is). Geen nieuw idee trouwens, maar de uitwerking is gelikter dan ooit.
De app is ontwikkeld onder leiding van John August, een van mijn voorbeelden als hybride schrijver (want tegelijk onder andere scenarioschrijver, podcaster en software-ontwikkelaar).
quoteunquoteapps.com  •  Deel
Craig Mod is nog zo'n hybride schrijver. Eerder linkte ik naar zijn eigen boekenpodcast, en in deze aflevering van de Longform Podcast wordt hij zelf uitgehoord. Een mooie samenvatting van digitaal lezen van de introductie van de Kindle en iPad tot nu. Waar ik veel van mijn eigen interesses (en frustraties) in terughoor.
longform.org  •  Deel
In de pitchdecks die ik voor mijn startup maak, doe ik mijn best om complexe, lange toelichtingen terug te brengen tot strakke oneliners. Dit artikel herinnerde me aan een alternatief dat me eigenlijk veel beter ligt: plannen juist uitvoerig beschrijven (en een schrijfcultuur kweken binnen je organisatie). Zo doet Jeff Bezos het, en hier onderstreept en nuanceert oud Windows-baas Steven Sinofsky deze methode.
medium.learningbyshipping.com  •  Deel
Novel Effect ondersteunt je met geluidseffecten tijdens het voorlezen, en heeft onlangs een investering van 3 miljoen dollar opgehaald van onder meer Amazon. Dat zal er ook mee te maken hebben dat de app gebruikmaakt van de Alexa-praatpaal. 
www.recode.net  •  Deel
Ik was bij deze middag van Boekman en KNAW. Lees het verslagje, dan weet je waar het over ging.
www.boekman.nl  •  Deel
Tot slot nog even dit. Op Tweede Pinksterdag leverde ik de eerste versie van Lotus in bij mijn redacteur. Maar liefst 4,5 jaar nadat ik het plan voor deze ‘app-novelle’ had ingediend bij het Letterenfonds, toen nog als Ninja Gimmick Girl 2.0 (later werd het Ninja Girl, nog weer later Geometry Girl, bijna een titel per jaar).
De verdwijners was toen net uit, een 2,5 keer zo lange tekst, en over de eerste versie daarvan had ik misschien een halfjaar gedaan. Ik dacht dat Lotus een kwestie van maanden zou zijn. Wat ging er mis? Bijna alles:
  • Lotus is niet alleen een fictietekst, maar ook een app. Ik wilde het verhaal versterken met experimentele achtergrondkleur en -geluid en een betere leesinterface, waarvoor ik ging samenwerken met programmeurs, ontwerpers en geluidsmensen. Niet alleen voor de praktische realisering, maar ook om op nieuwe ideeën te komen. Daardoor bleef ik hangen in pre-productie, het schrijven kwam maar moeizaam op gang. (En doordat er geen tekst was, kon de rest van de app ook niet afgemaakt worden.)
  • Er stond ongewoon veel druk op de tekst, zo voelde het althans. Zeker naarmate het prototype verder af kwam en mensen onder de indruk raakten van de techniek, moest  Lotus de perfecte tekst worden die perfect de app zou demonstreren. Daardoor bleef ik maar dezelfde fragmenten herzien, ik bereikte nooit het eind van het verhaal.
  • Lotus is een remix/mashup/update van een vervolgverhaal dat ik oorspronkelijk schreef in 2008 en 2009, licht gebaseerd op gebeurtenissen van nog eens tien jaar eerder. Het leek me interessant om een verhaal dat niet volledig tot wasdom was gekomen, een tweede leven te geven. Maar uiteindelijk zat ik dus te schaven aan iets van 2 decennia geleden. Pardon my French, maar het lukte me niet zo goed om daarvoor een zekere interne noodzaak te vinden.
  • Toen het verhaal eind 2016 eindelijk bijna af was, bleek ik ziek en moest ik geopereerd worden. Het duurde even voordat ik was hersteld en mijn hoofd weer naar Lotus stond…
Waarom lukte het uiteindelijk toch?
  • Ik bouwde vaste schrijftijd in mijn weekschema in. Dat werkte veel beter dan mezelf halfzachte deadlines opleggen.
  • Ik koppelde de tekst los van kleur, geluid en interface, om de complexiteit van het schrijfproces terug te brengen. Nu de eerste versie af is, kan ik langzaamaan verdergaan met die elementen, als losse fase in het maakproces.
  • Ik ging op zoek naar een nieuwe ‘ingang’, in verband met de eerder genoemde interne noodzaak. Die vond ik onder meer in de parallel tussen de hoofdpersoon en mezelf als hybride schrijver/appbouwer/ondernemer nu. Ook voegde ik twee extra lagen toe aan het verhaal. Logischerwijs.
  • Tot slot probeerde ik mijn kwaliteitseisen los te laten, en mezelf alleen te verplichten tot het afmaken van een versie in plaats van de versie. Schaven kon altijd nog. (Ik ben enigszins onzeker over de versie die ik heb ingeleverd. Tegelijk weet ik zeker dat er allerlei goeds in zit. Eens zien wat mijn redacteur ervan vindt.)
Kortom, Lotus kwam af doordat ik mezelf een duidelijk, eenvoudig en veilig kader had gegeven. Het is allemaal geen raketwetenschap, maar makkelijk te vergeten als je er middenin zit. Of misschien is het wel gewoon nodig: eerst uitwaaieren, dan trechteren. (Toch liever wat minder lang uitwaaieren de volgende keer. Help je me herinneren?)
Dat was het voor deze maand! Wil je iemand op Hybrid Monthly attenderen (wat ik zou waarderen)? Stuur dan deze link: https://www.getrevue.co/profile/hybridmonthly_nl.
Wil je mijn gratis nieuwsbrief juist niet meer ontvangen? Schrijf je dan onderaan dit bericht uit. No hard feelings.
Met groet, en tot volgende maand,
Niels
Vond je deze editie leuk?
Niels ’t Hooft

Elke maand updates over mijn werk als hybride schrijver, en links over digitale literatuur.

Klik hier om je uit te schrijven.
Als deze nieuwsbrief doorgestuurd is en je wilt je aanmelden, klik dan hier.
Gemaakt door Niels ’t Hooft met Revue.