Voorbij de korte termijn, hoe verbeelden we de toekomst?

Hallo, goedemorgen!

Met het uitkomen van het nieuwste IPCC rapport deze zomer en de naderende klimaattop COP26 in Glasgow gaat het deze weken weer veelvuldig over onze ongezonde en eenzijdige relatie met de natuur en onze groeiverslaving.

De Britse bioloog en documentairemaker David Attenborough vatte het een aantal jaar geleden mooi samen:

Met een belangrijke disclaimer. Want steeds meer economen (opvallend veel vrouwelijke!) brengen een nieuw verhaal, van een economie in balans, met regeneratieve uitgangspunten. Waarbij niet economische welvaart, maar het welzijn van mens en natuur voorop staat. En waarin aspiraties en idealen weer centraal staan. (#donut #wellbeing #moonshot)

Hoe komen we tot nieuwe ‘designs’ van onze Westerse samenlevingen, democratieën en economieën. En welke rol speelt technologie hierin? Verbeeldingskracht en speculatief denken zijn sowieso belangrijke ingrediënten om een nieuwe wereld voor te stellen.

Ps. Check daarom of je wellicht het tweeluik van aanstaande donderdag en 11/11 kunt bijwonen, over Co-Emerging Futures, nieuwe design principes en Speculative Design.

Grote mondiale vraagstukken zoals de klimaatcrisis, het verlies van biodiversiteit, afnemend vertrouwen in (politieke) leiders en de aanpak van de pandemie zijn complex en gelaagd. Het vergt van ons dat we vanuit verschillende perspectieven kijken naar een probleem.

Steeds vaker wordt in het publieke debat gewezen op de noodzaak om veel vaker met multidisciplinaire teams samen te werken, om met een brede en diverse blik te zoeken naar oplossingen en zo meer grip te krijgen op complexe maatschappelijke vraagstukken.

Is een hooggespecialiseerde samenleving wel de beste strategie in een wereld in verandering? Zouden we niet meer aandacht moeten besteden aan ons collectieve improvisatievermogen – in het onderwijs, het bestuur en het publieke debat?, vroeg Robert Dijkgraaf zich een poos geleden ook af in een column in NRC.

Een visie die sterk aansluit bij de missie en ambitie van De Pioniersfabriek. En ons bemoedigt en motiveert om verder door te bouwen aan een eigentijds kennis- en leerplatform dat stimuleert om voorbij de korte termijn te denken, silo’s te doorbreken en nieuwe perspectieven brengt - ook als die soms ongemakkelijk of onwennig aanvoelen.

Hieronder weer een aantal leestips en het nieuwste programma-aanbod.

Fijne dag!

1. | Twee treffende artikelen deze maand in The Guardian, van de hand van journalist George Monbiot.

Over groots denken, voorbij de hokjesgeest. “We are doing too much of almost everything, and the world’s living systems cannot bear it. But our failure to see the whole ensures that we fail to address this crisis systemically and effectively.”

“Future scenarios are always metaphors for the way things feel right now.” Mooi interview met New York Times bestseller Kim Stanley Robinson die vorig jaar het bijzondere boek The Ministry for the Future uitbracht.

3. | Moeten wij mensen meer vertrouwen op ons adaptief vermogen? We overleefden tenslotte ijstijden en grote zeespiegelstijgingen. Technologie bood tot nu toe vaak een uitkomst - geldt dat ook voor actuele ecologische uitdagingen?

Journalist Sanne Bloemink ging op onderzoek uit voor de Groene Amsterdammer en sprak met klimaatwetenschapper Radley Horton van Columbia University in New York: ‘Het is erg nonchalant om aan te nemen dat technologie ons wel gaat redden’.

Kijk nou wat een geweldig cadeau we deze week in onze mailbox ontvingen. Een prachtplaat die in één oogopslag de kern van het betoog van ecologisch denker Jeremy Lent samenvat. Jeremy trapte op 7 oktober de nieuwe Pioneers for Change RE:IMAGINE reeks af met een sessie over The Web of Meaning - Integrating Science and Traditional Wisdom to find our place in the Universe.

Zijn boodschap: we moeten toe naar een nieuw wereldbeeld waarin (inter)connectedness centraal staat. En de ‘the elephant in the room’ moet worden benoemd: er moet een einde komen aan het kapitalistisch systeem - en snel, want oneindige economische groei nastreven kán niet in een wereld waarin we te maken hebben met planetaire grenzen. We moeten bouwen aan een ecologische beschaving waarin mensen onderdeel zijn van een groter dynamisch en regeneratief ecosysteem. Lees hier een opiniestuk dat Lent onlangs publiceerde: https://bit.ly/3G1qb2u Moeite van het lezen waard!

Wat een tekening - zo blij mee! Gemaakt door de getalenteerde Olivier Rijcken. 🙏🌍💜

Aanstaande donderdag trappen we af met een tweeluik over DE TOEKOMST!

Ook zin en tijd om eens grondig na te denken over hoe de toekomst er mogelijk uitziet - wat voor rol je daarin voor jezelf weggelegd ziet? En sta je ervoor open om ook jouw eigen aannames en overtuigingen te bevragen?

Sluit dan samen met andere nieuwsgierige denkers en doeners aan bij de foresight sessies de komende tijd. We hebben super inspirerende gasten!

Over twee dagen al (op donderdag 28 oktober) prikkelt senior director Foresight Reon Brand van Philips Design ons voorstellingsvermogen met verschillende toekomstbeelden.

Laat je inspireren door vier Co-Emerging Futures die Reon uitdiepte in zijn veelomvattende en zeer relevante studie uit 2019.

Na deze sessie weet je meer over de Co-Emerging Future tracks:

Met bijzondere aandacht voor de vierde track uit de Co-Emerging Futures studie: Gaia. Een toekomst waarbij het ideaal is om naar een ander evenwicht te zoeken, waarbij de mens onderdeel is van een nieuw dynamisch en evoluerend natuurlijk ecosysteem.

Voertaal: Engels, tickets: https://bit.ly/3avc4Ed

🚀 Twee weken later, op 11 november, staat de follow-up workshop van het tweeluik gepland, waarin Reon ter introductie een aantal nieuwe design principes toelicht, zoals:

I. Van Human-centric Design naar > Ecosystem-centric Design

II. Van Design for Scalability naar > Design for Diversity

III. Van Design for Competitive Advantage naar > Design for Mutuality and Cooperation

En waarbij Anouk Geenen en Julieta Matos Castaño (Design Lab TU Twente en co-founders Speculative Futures The Hague chapter) je aan de hand van Speculatief Ontwerp stapsgewijs laten nadenken over jouw eigen rol, of toekomstige baan, in een Gaia wereld waarin mens en natuur elkaars gelijken zijn.

👉 Aanmelden kan hier (leden gratis): https://bit.ly/3avc4Ed

Kern van Rotmans’ betoog is dat als we de chaos leren omarmen we daadwerkelijk een doorbraak kunnen realiseren en het kantelpunt bereiken, zodat transities in een versnelling komen.

Lees hier een recent interview met Rotmans in het FD: https://bit.ly/3p4N3Ih

NIEUW BOEK

Volgende week verschijnt het nieuwe (veelomvattende) boek van Jan Rotmans: Omarm de Chaos, dat hij samen schreef met Mischa Verheijden van Re-Story In het boek concludeert Rotmans dat transities mensenwerk zijn. ‘Wij kunnen de wereld nog redden en uiteindelijk onszelf. De keuze is aan ons.’

Wil je uit eerste hand vernemen hoe Rotmans naar de toekomst kijkt? Hoe hij voortborduurt op zijn gedachtegoed ‘we leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk’ - en welke rol wij daarin te spelen hebben?

Meld je dan aan bij de transitie sessie uit de Pioneers for Change RE:IMAGINE reeks, op maandag 15 november aanstaande.

Kaartjes: https://bit.ly/3lLoXAx - leden gratis

Anderhalve week geleden opende een bijzondere en actuele expositie in Museum De Lakenhal in Leiden: ‘If Things Grow Wrong’. We willen sneller, groter, méér … gaat dat wel goed?

If things grow wrong verbeeldt via uiteenlopende kunst installaties en - projecten hoe er groeipijn ontstaat in allerlei soorten en maten. Meer informatie vind je hier.