Początek tego roku i końcówka ostatniego to tygodnie kryzysów, pękających baniek i upadających autorytetów. Bynajmniej nie chcę pastwić się tutaj nad twórcami, których wszystkie te kryzysy dotyczą. Ale myślę, że ich opracowanie jest idealnym polem do wyjaśnienia kilku pojęć oraz obecnej sytuacji społeczno-marketingowej. Omówimy:

Całość staram się poruszyć dość obiektywnie. Wrzucane zarzuty i opinie w pierwszej części nie są moje, a obrazują gdzie leży “problem”, a konkretnie co zarzuca twórcom społeczność internautów. W pewnych przypadkach jednak jednoznacznie podkreślam, gdzie z narracją się nie zgadzam.

Mama Ginekolog. Na początek niezdany egzamin. Nie chodziło w gruncie rzeczy o sam egzamin, ale argumentację powiązaną z jego niezdaniem, nad wyraz emocjonalne i nieprzemyślane stories. Finalnie odbiorcy wytknęli brak specjalizacji potwierdzonej w temacie, na który Mama Ginekolog się wypowiada i uczy. Zarzucano jej również szemrane interesy (za Jan Śpiewak 15 baniek zarobku na IG przy jednoczesnym przygarnięciu z Tarczy 500tys. złotych), zebranie na zbiórce Fundacji 400k i zarzucanie odbiorcom, że za mało wpłacają czy finalnie inspirację produktami w innych w produkowanych przez siebie ubraniach.

Kasia Babis. Jako lewicowa twórczyni często mówiła o nadprodukcji ubrań, konsumpcji czy ekologii. Jest jedną z czołowych rysowniczek / autorek komiksów w Polsce. Stworzyła świetny cykl na Youtube ‘Dziady polskiej fantastyki’ wytykająca i zwracające uwagę na problem seksizmu, uprzedmiotowienia kobiet w dziełach wybranych polskich pisarzy. Tworzy podcas “Powiedz siostro” i stworzyła grupę Chlebtuba, którą obecnie oddała poniekąd w ręce swojej społeczności. A jednocześnie: wystąpiła w reklamie Zalando - zachęcając do konsumpcjonizmu. Niespójność wytknęła jej sama społeczność oraz ponownie Janek Śpiewak. Skończyło się to wpisem na grupie Chlebtuba, gdzie oświadczyła:

A finalnie nagrała odcinek podcastu dyskredytujący Jana Śpiewaka (zarzucanie mu choroby psychicznej), wyjaśniła, że spodziewała się, że “jako lewicowa niszowa influencerka występująca w reklamie Zalando wywoła efekt wow” czy “Nikt nie kupił jakiegoś ubrania, bo zobaczył ją w reklamie Zalando. Nie wierzy, że tak to działa”. Na uwagę zasługuje sama okładka podcastu.

Tutaj warto zwrócić uwagę kim jest przytoczony już dwa razy Jan Śpiewak. “Polski socjolog, publicysta, działacz społeczny i samorządowy.” Aktywnie działający na IG. Wyłapuje takie akcje jak wyżej. Zajmuje się patodeweloperką. W naszej branży najgłośniej było, kiedy zauważył nieetyczne działania wobec pracowników (i nie tylko) Papaya Films. Zarzuca mu się transfrobię i jest krytykowany za swoje wypowiedzi w tychże tematach.

Red Lipstick Monster. Stworzyła własną markę selfcare. Nie taką jak oczekiwali jej fani. Nie zakomunikowała ją tak, jak oczekiwano by tego od długo działającej influencerki. Ale pozwolę sobie skopiować to, co pisałam kilka newsletterów temu w lekko okrojonej wersji:

Maja Staśko. Feministka, aktywistka. Niezaprzeczalnie zrobiła wiele dla kobiet, osób wykluczonych. Zalicza jednakże wpadkę za wpadką. Wypowiedzi w TV, sytuacją z Matą i McDonaldem, komentowanie kobiecego i nie tylko środowiska commentatory na YouTubie i wiele więcej. Ale najlepiej zdecydowanie opowiada o tym psycholoszka.

Krzysiek Gonciarz. Nawiązał współpracę z Amazonem (adekwatny początek sytuacji do tej z Kasią Babis). Jak można było się spodziewać: współpraca nie została gorąco przyjęta. Amazon znany jest z wyzysku pracowników, nieludzkich praktyk i nieetycznych działań. Wystarczy wspomnieć o ostatnim tornado podczas którego w magazynie Amazona zginęła 6 osób. (Nie pozwolono im wyjść z pracy). W Polsce warto zwrócić uwagę na działalność Magdy Malinowskiej. Została zwolniona po prowadzeniu przez siebie działalności związkowej i mówieniu głośno o złych warunkach w pracy Amazona. Gonciarz przeprosił i przyjął słowa krytyki.

Ania Maluje. Personalnie: jedyny kryzys, z którym się nie zgadzam (!!!). Ania oskarżana jest o wybujałe ego, za dużo stories o pieniądzach i zarabianiu, bycie inną na co dzień, niż w rzeczywistości. Ponieważ moja własna opinia może zaburzyć zarzuty społeczności, odsyłam do wątku na CSI: Hydepark.

I finalnie: Martyna Kaczmarek. Kryzys obecnie najgłośniejszy jak i chyba najgłośniejszy z wyżej wymienionych.

Kim jest Martyna? Pozwolę skopiować sobie z jej własnej strony: “feministka, edukatorka, przedsiębiorczyni społeczna. Laureatka “Doskonałości Sieci” w kategorii “Self love”. Autorka profiu @martynakaczmarek, który w przeciągu zaledwie roku zbudował społeczność ponad 138 tysięcy osób”. Od siebie dodam: marketerka i influencerka.

Głośno o Martynie zrobiło się rok temu po wyroku Trybunału. Założyła konto na IG, które dzięki treściom i ich estetyce zaczęło rosnąć jak burza. KLIK A potem zaczęła zaliczać wpadkę za wpadką (wymieniane przez społeczność):

Całość podsumowuje również nieźle @mi.lulilu KLIK

Pojawiło się sprostowanie Martyny, które również przez odbiorców jest krytykowane jako typowo korporacyjna, PRowa zagrywka. Nie skrucha, a ratowanie własnego wizerunku. Doceniane jest jednak niewykorzystanie “apology non-apology”. Wgrałam je tutaj. KLIK

Od dawien dawna świadomie bądź podświadomie zaspokajamy najwyższe potrzeby z Piramidy Masłowa. (Ostatnio krytykowanej, ale to już inny temat). Potrzebę uznania (zdobycie odpowiedniej pozycji) i potrzebę samorealizacji (zaspokajanie własnych ambicji). W większości przypadków przejawia się to zdrowymi zachowaniami. Chcemy pomagać. Szukamy autorytetów. Stajemy się lepszymi wersjami siebie.

Warto tutaj zwrócić uwagę na dwie rzeczy:

1.Badania wskazują na to, że pomagamy, bo jesteśmy egoistami.

“Wierzymy w to, że nie jesteśmy sami i zawsze znajdzie się ktoś, kto nam pomoże, więc my też powinniśmy pomagać. Poza tym, przyjście komuś z pomocą łagodzi nasz wewnętrzny dyskomfort patrzenia na czyjąś krzywdę. Nie lubimy kiedy komuś dzieje się źle, dlatego wolimy pomóc, żeby to poczucie krzywdy zmniejszyć. (…) Jesteśmy zwierzętami społecznymi i zachowanie otaczających nas ludzi w znacznym stopniu kontroluje nasze własne zachowanie. Nawet dzieci uzależniają wysokość kwot przekazywanych na rzecz potrzebujących od tego, jak dużo dają obserwowani przez nie ofiarodawcy. ”

„Nie pomagam, bo jestem dobry. Pomagam, żeby lepiej się poczuć jako człowiek.” „Pomaganie poprawia mi samopoczucie”

Pomagając liczymy również na wynagrodzenie oraz wzrost reputacji.

2.Szukamy autorytetów. Nie znajdujemy ich już tak prosto jak wcześniej w religii, nie ufamy politykom, mamy kryzys “wiary” w naukę, rozluźnienie więzi rodzinnych. (niezaprzeczalnie związek mają z tym fake newsy, teorie spiskowe w Internecie, dezinformacja).

Dodatkowo instytucje publiczne nie zajmują się i nie pomagają odpowiednio w takich tematach jak: zdrowie, edukacja, ekologia, dostęp do rzetelnej informacji, seks, równouprawnienie, niepełnosprawność - niedomagają. Nie spełniają swoich podstawowych ról. Mamy tutaj przeniesienie tej roli na influencerów i aktywistów.

I tutaj dochodzimy do meritum: życie w świecie VUCA nie jest proste. Dezinfomacja, niepewność, przebodźcowanie, brak przewidywalności. COVID, polski ład, inflacja. Mogłabym wymieniać tak długo. Świetnie podsumował to w naszej mikro polskiej skali Tomek Palak.

Totalnie nie mamy komu ufać. Ufaliśmy twórcom. Ale zaczęliśmy być coraz bardziej wyczuleni, lepiej poruszający się w świecie influencer marketingu, Instagrama, mediów społecznościowych. Ostatni bastion padł. Czujemy się OSZUKANI, sfrustrowani, wkurwieni. Padają ostatnie ideały i zaufanie. Dlatego niejednokrotnie działa są nieadekwatne do przewinienia.

Mamy do czynienia z:

Z drugiej strony: nadal brakuje edukacji. Nie znamy podstaw komunikacji, psychologi, retoryki. Wiemy, że “Instagram kłamie”, ale jednocześnie nasze emocje nadal tym kłamstwom ulegają. Nie umiemy się komunikować.

Co doprowadza finalnie również do cancel culture. Cancel culture, to inaczej “kultura unieważniania” czy też “kultura wykluczania”. Jest powiązana ze wszystkim. Od debat w przestrzeni publicznej czy niszowej po media społecznościowe. Wystarczy jeden nieuważny krok, jedna kontrowersyjna opinia, jeden błąd by zostać wykluczonym ze swojej społeczności. Niczym mityczna Ewa i Adam z Raju.

Dodatkowo wchodzimy w erę “ekonomii twórców”. Twórców, którzy zarabiają na własnych produktach: ubrania, kosmetyki, książki, e-booki. Ale powiedzmy sobie szczerze, nie wszyscy się do tego nadają. A z drugiej strony, nie każdy twórca jest dobrym przedsiębiorcą. Nie każdy potrafi promować dobrze produkty, mimo że świetnie promuje siebie. A finalnie nie każdy odrabia lekcje i zatrudnia managera. Jednocześnie w Polsce mamy problem z mówieniem o zarobkach / pieniądzach. Nadal mamy mit wstrętnego przedsiębiorcy i dorabiania się.

Ale powiedzmy sobie szczerze, nikt nie opłaci rachunków aktywizmem. Trzeba za coś jeść, płacić rachunki. Niestety:

Wiem, że oczekiwaliście bogatej, pięknej, inteligentnej puenty. Mam tylko jedną: czytajcie, słuchajcie, weryfikujcie. Uczcie się podstaw komunikacji, psychologii, marketingu, statystyki, badań.

Zmieniajcie opinie.

Nie dewaluujcie influencerów, twórców, feminizmu, siostrzeństwa, bo w rodzinie pojawiła się czarna owca. Nie warto.

Edukujcie.

Będzie mi miło, jeżeli zostawisz łapkę w górę i podasz newsletter dalej. Dzięki, że ze mną byłaś_eś te kilkanaście minut. Do usłyszenia znów! :)