Aan het onderzoek deden 23 recreatieve hardlopers mee, waarvan 11 mannen en 12 vrouwen. De deelnemers kwamen naar het lab om hun VO2max te laten bepalen tijdens een inspanningstest op de loopband met ademgasanalyse. Een week later deden ze de test nog een keer, omdat er tussen twee metingen kleine verschillen in uitkomst kunnen zitten. Dat kan komen door technische variatie in de apparatuur en door biologische variatie, iemand kan net een vermoeiende dag hebben. De waarde liep bij de deelnemers uiteen van 38 tot aan 61 ml/min/kg.

De onderzoekers deelden de hardlopers op in drie groepen: met lagere VO2max (45 of minder), gemiddelde (45-55) en hogere VO2max-waarde (55 of meer).

Om met een smartwatch je VO2max te bepalen, moet je volgens de fabrikant minstens 10 minuten buiten rennen met een een vrij hoge hartslag (meer dan 70% van de maximale hartslag). Garmin geeft niet prijs met welke algoritmes ze de VO2max precies berekent. Wel is bekend dat het gebeurt op basis van hartslagmetingen en snelheid afgeleid van GPS-data.

De bepaling wordt nauwkeuriger als je meerdere trainingen doet. De deelnemers kregen daarom de opdracht om drie keer langer dan een half uur op hoge snelheid hard te lopen op vlak terrein. De onderzoekers namen vervolgens van alle lopers de gemiddelde VO2max-waarde over drie trainingen.

Wat bleek? De smartwatch zat er gemiddeld 2,8 ml/kg/min naast ten opzichte van de inspanningstest. Op zich niet slecht.

Kijk je naar de verschillende groepen, dan worden de uitkomsten interessanter. De smartwatch laat de kleinste afwijking zien bij deelnemers met een VO2max van tussen de 45 en 55: een overschatting van 2,0 ml/min/kg.

Dat betekent dat een hardloper met een VO2max van 50 ml/min/kg een verhoging van 2 punten nodig heeft op zijn smartwatch, om er zeker van te zijn dat die verandering een fysiologisch effect is en geen meetfout.

Was de werkelijke VO2max lager dan 45 of hoger dan 55, dan werd het verschil tussen de smartwatch en inspanningstest groter. Bij mensen met een VO2max onder de 45 heeft Garmin de neiging de werkelijke waarde met 3,0 ml/min/kg te overschatten. Bij hardlopers die in de hogere categorie vallen, onderschat Garmin de waardes juist met 3,5 ml/min/kg.

‘Op groepsniveau is de smartwatch aardig nauwkeurig, maar op individueel niveau zagen we grote verschillen’, licht Bas van Hooren toe. ‘Er zat iemand tussen bij wie de smartwatch 10 ml/min/kg afweek van de werkelijke VO2max-waarde. Dan heb je een flinke fout te pakken.’ Stijgt de waarde met 1 of 2 punten, dan moet je daar niet teveel aan ophangen, volgens de onderzoeker. Je weet gewoon niet waar je naar kijkt: een trainingsadaptatie of toch een meetfout.

Hoe zit het met andere sporthorloges, zoals die van Polar en Suunto? Van Hooren: ‘Bij andere merken zit er een ander algoritme achter de schatting van je VO2max. Garmin is niet vaak naast vergeleken met andere merken, we weten niet welk merk het beste is.’

Tot slot, en dat heb ik al meerdere keren geschreven: door te trainen kun je gunstige adaptaties krijgen zonder dat je VO2max stijgt. Techniek- en krachttraining maakt je als loper efficiënter, waardoor je met hetzelfde zuurstofverbruik beter kan presteren.

Reageren? Dat kan via een reply op deze post, of via Twitter en Instagram.

Fijne dag nog!

Mariska van Sprundel

Wetenschapsjournalist | Auteur Alles wat je wilt weten over hardlopen en Missie marathon | Looptrainer recreanten A.V. Phoenix