Nieuws uit Castricum: de verkiezingsprogramma's van GroenLinks en PvdA uitgelegd

Hallo en welkom bij de 61ste editie van de Nieuws uit Castricum-nieuwsbrief. Hopelijk heb je een fijne week gehad. Welkom ook nieuwe abonnee! Ik praat je in deze uitgebreide nieuwsbrief met name bij over de verkiezingsprogramma’s van GroenLinks en PvdA.

Ook lees je dat een 74-jarige Castricummer is opgepakt omdat hij ‘Middel X’ leverde aan meer dan vijfhonderd mensen. Met dit ‘zelfmoordpoeder’ hebben zeker vier mensen hun leven beëindigd. Tot slot leg ik uit waarom er géén Integraal Kindcentrum (IKC) aan de Koekoeksbloem komt.

Als je feedback hebt, hoor ik die graag. Veel leesplezier.

Het verkiezingsprogramma van GroenLinks is hier als pdf te lezen en telt 16 pagina’s. De partij heeft nu 3 van de 25 zetels in de gemeenteraad en hoopt er met de verkiezingen totaal 4 te veroveren. Na het lezen van het verkiezingsprogramma belde ik met lijsttrekker Gerard Brinkman voor een toelichting op mijn vragen. Hieronder lees je mijn analyse, die je kunt gebruiken als aanvulling op het verkiezingsprogramma, KiesKompas en andere uitingen om te bepalen of GroenLinks bij jouw idealen past.

GroenLinks schrijft dat de lokale belastingen misschien omhoog moeten om gemeentelijke uitgaven tegen klimaatverandering te financieren. Gevraagd naar welke belastingen de partij bedoelt, zegt Brinkman dat hij met name de Onroerendezaakbelasting (OZB) op het oog heeft. “Niet dat wij direct gaan voorstellen om de OZB te verhogen, maar bij een financieel probleem waarbij bezuinigen niet kan, zul je soms moeten kijken of je de belastingen kunt verhogen. Wie een duurder huis heeft, heeft over het algemeen een hoger inkomen en betaalt meer OZB.” De OZB is namelijk gekoppeld aan de waarde van je woning.

De afvalstoffenheffing kan wat GroenLinks betreft omlaag door de variabele heffing zwaarder te laten wegen. Die weegt nu voor 15 procent, het vaste deel 85 procent. GroenLinks wil het variabele deel belangrijker maken omdat het denkt dat mensen dan een financiële stimulans krijgen om beter afval te scheiden. Dan hoeven ze de grijze bak of containerzak minder vaak te (laten) legen, wat ze geld bespaart. GroenLinks wil ook meer inzamelbakken voor glas en papier in de gemeente Castricum. ‘Inzameling van glas en papier levert de gemeente geld op, dus de extra ophaalkosten verdienen we zo vast terug en het levert de inwoners meer gemak op’, verklaart Brinkman.

Het zit ‘m al in de naam: GroenLinks besteedt veel aandacht aan het milieu. Het gaat daarom te ver om alle ambities en standpunten hier te noemen. Noemenswaardig vind ik dat GroenLinks wil dat de alle daken van gemeentegebouwen en gebouwen waar de gemeente aan meebetaalt, een groen dak krijgen van bijvoorbeeld sedum met daarop zonnepanelen. Ook wil GroenLinks een verbod op het stoken van bewerkt hout en stoken op windstille dagen en een maai-, snoei- en knipverbod op gemeentelijk groeibeheer tussen 15 maart en 15 juli om broedende dieren rust te geven.

GroenLinks Castricum wil – in lijn met het landelijke GroenLinks-standpunt – de helft minder vluchten vanaf Schiphol. De partij is enthousiast over het plan van de Fietsersbond om de problemen rond de spoorovergangen in Castricum aan te pakken. De plannen voor een West- of Oostroute krijgen géén steun van GroenLinks. Als het aan de partij ligt, komt er een particulier vuurwerkverbod in Castricum en gaat de gemeente zelf vuurwerkshows organiseren en betalen in Castricum, Limmen en Akersloot. De voorgenomen gemeentelijke bezuinigingen op kunst en cultuur moeten van tafel, zegt GroenLinks.

GroenLinks is voorstander van een Integraal Kindcentrum (IKC) in Bakkum en een in Castricum-Oost. Het verkiezingsprogramma spreekt geen voorkeur uit wáár die moeten komen. Sommige partijen doen dat wel. Brinkman verklaart: “er volgt onderzoek naar welke locaties het meest geschikt zijn voor een IKC. In Bakkum gaat het tussen de Vondelstraat en de Professor Winklerlaan en in Castricum-Oost tussen de schoolgebouwen van Visser ’t Hooft en de Kustlijn. Wij wachten het onderzoek af voordat wij een voorkeur uitspreken.”

Veel aandacht in het verkiezingsprogramma gaat uit naar woningbouw. GroenLinks wil meer betaalbare woningbouw. Alle nieuwbouw moet voor 40 procent uit sociale huur bestaan, 40 procent uit middensegment en 20 procent hoger segment. Kortom: als het aan GroenLinks ligt, worden er in de toekomst veel minder dure woningen gebouwd. Meer goedkopere woningen (huur en koop) klinkt natuurlijk mooi, maar waar wil de partij die bouwen als het de natuur rond Castricum wil behouden? Brinkman denkt aan uitbreiden in bestaande kernen, bijvoorbeeld door parkeerplekken die ‘altijd leeg staan’ te schrappen en op die plek een extra huis of twee te bouwen. Brinkman pleit voor een onderzoek in de gemeente om te bepalen welke parkeerplaatsen niet gebruikt worden. “En een loze parkeerplek die niet geschikt is voor woningbouw, kan teruggegeven worden aan de natuur.”

GroenLinks pleit voor het invoeren van een anti-speculatiebeding en zelfbewoningsplicht voor ‘alle nieuwe koopwoningen.’ Dat betekent dat de koper er zelf moet gaan wonen en eventuele overwaarde op de woning deels moet afstaan als hij het snel verkoopt. Met ‘alle nieuwe koopwoningen’ bedoelt GroenLinks zowel nieuwbouwwoningen als bestaande woningen, bevestigt Brinkman desgevraagd. Over de lengte van een eventueel anti-speculatiebeding wil hij geen uitspraak doen. “Dat zou je moeten uitwerken in gesprekken.”

GroenLinks wil statushouders weer voorrang geven op de Castricumse woningmarkt. Interessant, want met name rechtse partijen zijn hier fervent tegenstander van. 

In het verkiezingsprogramma pleit GroenLinks voor een cultuurpas voor alle Castricummers vanaf achttien jaar met een inkomen tot 120 procent van het minimumloon. Dan heb je het over een jaarinkomen van maximaal zo’n 25 duizend euro, bevestigt Brinkman. Hij verwijst naar gemeenten die al een cultuurpas uitdelen en zegt dat inwoners met een lager inkomen dankzij een cultuurpas vaker culturele activiteiten ondernemen. GroenLinks heeft nog niet onderzocht of er in Castricum vraag is naar een cultuurpas en hoeveel Castricummers er recht hebben op zo’n pas, en dus wat het plan zou kosten. Brinkman: “als onze wens bijval krijgt, kunnen we hier onderzoek naar doen.”

Dit soort onafhankelijke analyses kan ik alleen schrijven dankzij de donaties van lezers. Wil je mij steunen? Dan kun je een donatie via Tikkie overmaken.

Het verkiezingsprogramma van de PvdA is hier als Word-document te downloaden en telt 17 pagina’s. De partij heeft nu 1 van de 25 zetels in de gemeenteraad en hoopt er daar 2 van te maken. Ik heb het verkiezingsprogramma doorgenomen en daarna gebeld met lijsttrekker Jose Smits voor een toelichting op mijn vragen.

De PvdA wil dat het nieuwe gemeentebestuur gaat garanderen dat minimaal 40 procent van de nieuwe woningen tot 2026 in de categorie sociale huur of sociale koop valt. Om die ambitie te kunnen realiseren, wil de PvdA onder meer sociale huurwoningen bouwen op de locaties van de Maranathakerk en oude schoolgebouwen die leeg (komen) te staan. Ook de Witte Brug mag van de partij plaatsmaken voor betaalbare woningen.

Het nieuwe zwembad op Noord-End moet volgens de PvdA een sporthal erbij krijgen. Zo kan De Bloemen tegen de vlakte, wat ook ruimte voor woningen oplevert. De PvdA wil voor nieuwe sociale koopwoningen (verkoopprijs maximaal 275 duizend euro) een koopgarantregeling.

De PvdA pleit voor meer flexwoningen, maar is tegen de ‘zeecontainers’ op de Puikman. Wat voor goedkope en tijdelijke woningen wil de partij dan wel? Na wat doorvragen komt Smits uit bij de tiny house beweging. Daar wil zij best eens mee in gesprek om de plannen aan te horen.

De partij wil dat het Supreme College - dat over een paar jaar uit de Maranathakerk moet vertrekken - geen nieuw onderdak geven zolang het Jac. P. Thijsse College en Bonhoeffer College plek hebben.

De PvdA wil de toegankelijkheid van publieke ruimtes verbeteren voor mensen met een beperking. Hoe maakt het verkiezingsprogramma niet duidelijk, maar Smits kan desgevraagd wel wat voorbeelden geven. Ze wil het rolstoelvriendelijke toilet op het strand terugbrengen en meer publieke toiletten in de gemeente, met name het centrum en het liefst rolstoelvriendelijk. Ook wil Smits - zelf betrokken bij het opstellen van een lokale inclusie-agenda - dat de gemeente onderzoek gaat doen hoe het Castricum beter toegankelijk maakt voor doven, blinden en andere mensen met een beperking. “Daar hoort ook bij dat de gemeente in gesprek gaat met horecaondernemers om te kijken of zij ondernemers kan helpen”, zegt ze.

Als het aan de PvdA ligt, blijft de gemeente Castricum zich uitspreken tegen uitbreiding van Schiphol. De partij wil ook dat het aantal vluchten vanaf Schiphol omlaag gaat. “De geluidsoverlast moet omlaag”, verklaart Smits. “En hoe minder vluchten, hoe minder geluidsoverlast.”

De PvdA pleit ook voor meer gemeentelijke hulp, subsidies en leningen om alle Castricummers aan te moedigen hun woningen te verduurzamen. De partij stelt voor om de ‘Eneco-miljoenen’ te gebruiken voor de energietransitie. De gemeente heeft in 2019 tientallen miljoenen euro’s ontvangen door haar aandelen in Eneco te verkopen aan een Japans bedrijf.

Graag ziet de PvdA dat de gemeente haar wagenpark vervangt door elektrische auto’s, lokale ondernemers een streepje voor geeft bij aanbestedingen en zonnepanelen installeert op alle gebouwen van de gemeente.

Het verkiezingsprogramma besteedt veel aandacht aan welzijn, armoedebestrijding en zorg, met een focus op wat de gemeente Castricum volgens de PvdA beter kan doen. Zo pleit de partij voor meer financiële steun voor inwoners met een laag inkomen.

De PvdA wil in woonwijken en bewoonde landwegen de maximale snelheid naar 30 kilometer per uur, uitgezonderd doorgaande wegen als de Kleibroek en Oranjelaan. Als 30 kilometer te hard is, wil de partij de maximumsnelheid in sommige straten verlagen tot 15 kilometer per uur. De partij pleit ook voor meer laadpalen voor elektrische auto’s, een vangrail op de N203 tussen de autoweg en het fietspad en steunt - net als GroenLinks - vooralsnog het plan van de Fietsersbond om de problemen rond het spoor aan te pakken. Mocht dat plan onvoldoende werken, dan pleit de PvdA voor meer maatregelen of wil het één van de andere plannen steunen.

De PvdA is niet tevreden over de BUCH. De organisatie voor Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo zou de gemeenten efficiënter en goedkoper laten werken, maar in de praktijk kost de BUCH juist meer. Er zijn daarom meer partijen kritisch op de BUCH. De PvdA wil de organisatie nog een kans geven en bij geen verbetering stoppen met de BUCH of fuseren met één of meer gemeenten.

Dat ik GroenLinks en de PvdA in één nieuwsbrief bespreek in plaats van apart, komt mede omdat de partijen op landelijk én lokaal niveau samenwerken. In Castricum delen ze kennis en voorzetten voor plannen en willen ze in de nieuwe gemeenteraad meer gaan samenwerken. Het verkiezingsprogramma van de PvdA geeft aan dat de partij ook ‘nadrukkelijk’ wil samenwerken met ‘andere gelijkgezinde linkse partijen’. Welke zijn dat? Smits: “het Kieskompas geeft aan dat D66 progressief is. Wij beschouwen de partij als links van het midden. De VrijeLijst gaat ook onze kant op. Wij willen in ieder geval goed samenwerken.”

Een 74-jarige man uit Castricum is deze woensdag opgepakt vanwege het leveren van het ‘zelfmoordpoeder Middel X’ aan ruim vijfhonderd mensen. Minstens vier sterfgevallen zijn te linken aan de leveringen van de man, zegt het Openbaar Ministerie (OM). De woning van de man is woensdag onderzocht. Het OM stelt dat de man veel geld verdiend heeft aan zijn leveringen en zich daarom ook schuldig maakt aan witwassen. Vrijdag is hij voorgeleid aan de rechter-commissaris.

Middel X is een poeder voor inname, bedoeld voor mensen die zelf een einde aan hun leven willen maken. Eenmaal ingenomen is de poeder altijd dodelijk. Er is geen tegengif. Hulp bij zelfdoding is strafbaar in Nederland, vandaar dat het OM de Castricummer kan vervolgen. Het witwassen staat hier los van - en is ook strafbaar.

Volgens het OM verkocht de Castricummer het dodelijke middel via internet en stuurde hij het per post op. Via een pakketje bij één van de overleden personen, kwam de politie bij de Castricummer uit.

Wil je meer weten over Middel X? De Volkskrant publiceerde in oktober een boeiend achtergrondartikel over mensen die het middel vol overtuiging verkopen. In december volgde een kritisch artikel van De Volkskrant waarin ooggetuigen vertellen over de inhumane dood die Middel X teweeg kan brengen. Ik heb het destijds met kippenvel gelezen.

Denk jij aan zelfdoding? Weet dat je niet alleen bent. Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via www.113.nl of bel 113 (lokaal tarief) of 0800-0113 (gratis).

Dank voor je aandacht, ik hoop dat je het weer een boeiende nieuwsbrief vond. Zo ja, dan kun je mijn onafhankelijke en kritische berichtgeving steunen door een donatie via Tikkie over te maken.

Je helpt mij ook door nieuwsuitcastricum.nl te delen met de mensen om je heen, bijvoorbeeld door deze e-mail door te sturen.

Volgende week bespreek ik het verkiezingsprogramma van Lokaal Vitaal, de partij die ontstaan is uit de fusie tussen GDB en CKenG.

Tot dan en maak er een mooie week van,

groeten Rens