Na de bevrijding

Een nieuwe nieuwsbrief, ter ere van een speciale uitzending van het NOS Bevrijdingsjournaal, om terug te kijken hoe het de hoofdpersonen uit onze reportages is vergaan na de oorlog.

Een Amerikaanse soldaat die aan een kerktoren bungelde op D-day. Een Duitse tegenstander die die dag honderden geallieerde militairen neerschoot. Een Joodse vrouw die als enige van haar familie ervoor koos niet naar Westerbork te gaan. Een repatriant uit Nederlands-Indië. Tijdens de bevrijdingsjournaals kwamen ze allemaal voorbij. In een speciale uitzending op zondag 13 december kijken we hoe het hen verging na het moment dat ze opdoken in onze Bevrijdingsjournaals.

“Het is vaak maar even krabben en de oorlog is er weer”, zegt presentator Herman van der Zandt in Tijd voor Max, dat aandacht besteedde aan de uitzending. “Ook al komt er nog een heel leven na, die vijf jaar zullen altijd dicht onder de oppervlakte blijven zitten.”

Van der Zandt vertelt in het Max-programma ook over het verhaal dat het meeste indruk op hem maakte. Daarnaast kunt nog tot 17 december u kans maken op een exemplaar van ons boek 75 Jaar Bevrijding.

NOS Bevrijdingsjournaal Extra - 13 december 21.25 - 22.05 uur, NPO 1

Hannie Schaft, het meisje met het rode haar, zou dit jaar 100 zijn geworden. In plaats daarvan stierf ze op 24-jarige leeftijd als een van de weinige vrouwen voor een nazi-vuurpeloton. Ze was gevreesd door de Duitsers vanwege haar vastberaden verzet tegen de bezetters.

In een speciale uitzending ter gelegenheid van het jubileum kijkt Saïda Maggé terug op haar dappere strijd. In de documentaire werd ook bekendgemaakt dat er een onbekend fotoalbum met jeugdfoto’s van Schaft is opgedoken.

Tijdens het schrijven van de artikelen voor de website van 75 Jaar Bevrijding ontdekten we hoeveel sporen er in de Nederlandse oorlogsmusea nog terug zijn te vinden over de verhalen die we vertelden. Nu door corona minder mensen een museum bezoeken, besloten we zelf langs te gaan bij topstukken die onze artikelen illustreren. Voor de eerste aflevering bezochten we het Verzetsmuseum Amsterdam, waar we ontdekken wat er gebeurde met de stapels helmen zoals die hierboven.

Afgelopen maand kwam er na meer dan driekwart eeuw voor twee families een einde aan hun onzekerheid. Een brandstoftank die aanspoelde op een Zeeuws strand bevestigde na 76 jaar het lot van Spitfire-piloot Sydney Hatfield Cheeseman. Bij Dalfsen kon eindelijk de identiteit worden vastgesteld van een Duitse piloot die enige maanden voor Cheeseman was neergestort. Een Britse soldaat die bij Bemmel werd teruggevonden, mogelijk een slachtoffer van Operatie Market Garden, wacht nog op identificatie.

Een ander dossier dat nog niet gesloten kan worden is dat van Joodse roofkunst. Sterker nog, een evaluatiecommissie pleit ervoor om de belangen van musea of andere bezitters minder te laten meespelen in besluiten over teruggave. Dat wordt “principieel onjuist” genoemd: herstel van onrecht weegt zwaarder.

De Protestantse Kerk Nederland maakte vorige maand, 82 jaar na de Kristallnacht, excuses voor de opstelling van de kerk in WO II.

En eindelijk is er officiële erkenning voor misschien wel de jongste verzetsstrijder van Frankrijk, Marcel Pinte. Als zoontje van een verzetsleider bracht hij boodschappen over, tot hij in 1944 werd gedood toen een wapen per ongeluk afging. Marcels naam werd op Wapenstilstanddag in Frankrijk bijgeschreven op een monument voor oorlogsdoden.

Tot zo ver weer onze nieuwsbrief over de Tweede Wereldoorlog. Komend jaar is het 80 jaar geleden dat de Februaristaking uitbrak. De herdenking op het Jonas Daniëlplein zendt de NOS natuurlijk uit, ook komt er nog avondprogramma. En we zijn bezig met het maken van een podcast over de razzia’s en de staking met veel oude interviews met betrokkenen en ooggetuigen. Het belooft een heel bijzonder project te worden, met Rob Trip als verteller en interviewer.

We blijven de mails op onregelmatige basis voortzetten om u te informeren over onze programma’s en oorlogsnieuws. Mocht u zich willen uitschrijven, dan kan dat hieronder.