Nieuwe zondebok in de woningmarkt 🐐

Goedemorgen. Welkom bij je favoriete vastgoednieuwsbrief.

In deze editie van Brycks:

Minder winkelleegstand. De retailsector verkeert, op z'n zachtst gezegd, in barre tijden. De detailhandel zit tenminste tot en met 14 januari op slot, met wat uitzonderingen (zoals de supermarkt) hier en daar. Je zou dus denken dat steeds meer detaillisten het voor gezien houden en hun pand leeg komt te staan. Het tegenovergestelde blijkt waar: de winkelleegstand is in 2021 gigantisch gedaald.

Meer woningen. Hoe dat komt? Omdat steeds meer leegstaande winkels worden omgebouwd naar woningen, aldus Locatus. Uit cijfers van de winkelvastgoedadviseur blijkt dat er begin 2021 ruim 16,000 winkelpanden leegstonden. Eind vorig jaar waren dit er nog 14,500. Volgens Locatus is de meest aannemelijke reden voor deze daling de overspannen woningmarkt. De vraag naar woningruimte in Nederland is enorm en de oplopende prijzen maken het erg aantrekkelijk om leegstaande winkels naar woningen te transformeren.

Switch. Deze beweging is opmerkelijk, want lange tijd was het allesbehalve gebruikelijk om winkels naar woningen te transformeren. Dit kwam omdat de prijs van winkelvastgoed op de meeste plekken veel hoger lag dan de waarde van een woning. Daardoor was het voor eigenaren vaak handiger om een winkelpand (ook voor langere tijd) leeg te laten staan.

Regels. Verder zijn de regels versoepeld. Een pand mag alleen gebruikt worden voor het vastgelegde gebruiksdoel (zoals winkel, woning of kantoor) en het veranderen van bestemming was erg moeizaam. Vanwege de huidige woningnood werken gemeenten nu echter een stuk proactiever mee aan het wijzigen van gebruiksdoelen, merkt Stadszaken op. Vastgoedmarkt (€) gaat nog een stapje verder en zet maar liefst acht mogelijke verklaringen voor de afname van de winkelleegstand onder elkaar.

Stoute ouderen. Na arbeidsmigranten, yuppen, expats en studenten heeft de woningmarkt er een nieuwe zondebok bij. Volgens Nederlandse gemeenten zijn vooral ouderen schuldig aan de huidige woningcrisis. Zij zouden namelijk in te grote huizen wonen. Dat zegt 55 procent van de Nederlandse gemeenten tegen de NOS. De Nederlandse staatsomroep vroeg gemeenten naar hun visie op de grootste problemen op de woningmarkt.

Problemen, problemen, problemen. De gemeenten wijzen erop dat wanneer een ouder koppel met groot huis kleiner gaat wonen, bijvoorbeeld nadat hun kinderen de deur uit zijn, er meer grotere huizen voor gezinnen beschikbaar komen. Dat gebeurt echter te weinig, omdat er weinig betaalbare appartementen beschikbaar zijn. Bovendien hebben woningcorporaties te weinig geld om huizen bij te bouwen. Ook is er volgens gemeenten te weinig bouwgrond en te weinig regie van het rijk om de problemen op de woningmarkt aan te pakken.

Commentaar. Klopt er iets van dit nieuws? Niet als het aan stadsgeograaf Cody Hochstenbach ligt. Quote sprak de aan de Universiteit van Amsterdam verbonden wetenschapper. Op de vraag of deze bewering van gemeenten hout snijdt zegt Hochstenbach het volgende:

Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarkt aan de TU Delft, is het ook niet eens met de opvattingen van Nederlandse gemeenten. Boelhouwer wijst er in gesprek met Omroep West onder meer op dat het overheidsbeleid er juist op is gericht om ouderen zo lang mogelijk thuis te laten wonen.

Ook zegt de hoogleraar dat het wegjagen van ouderen die er warmpjes bij zitten weinig oplost:

Doorstroming. Experts zijn het er dus niet mee eens. Toch wordt er momenteel geëxperimenteerd met manieren om ouderen naar kleinere huizen te krijgen. De Gemeente Woudenberg (via De Stentor) gaat senioren die kleiner willen wonen bijvoorbeeld helpen door hen voorrang te geven bij kleinere appartementen die vrijkomen. Met die maatregel probeert woningcorporatie Omnia de doorstroming te bevorderen.