Een turbulente week in Duitsland, want daar zijn de kaarten voor de parlementsverkiezingen in september geschud en het ziet ernaar uit dat het - voor het eerst in lange tijd - weer eens echt spannend gaat worden. De partijen die de meeste kans maken in september te winnen - de christendemocraten en de Groenen - presenteerden deze week hun Kanzlerkandidat en -Kandidatin, degene die Angela Merkel mag opvolgen als ze de grootste partij worden.

De christendemocraten van de CDU/CSU kwamen na een pijnlijke interne tweestrijd toch uit bij CDU-voorzitter Armin Laschet. Even leken ze te gaan voor de populaire, maar onberekenbare Beierse deelstaatpremier Söder, maar die had de partijtop te veel tegen zich in het harnas gejaagd. Vandaar dat er na veel gerommel toch de ‘veilige keus’ voor Laschet werd gemaakt. Heel anders ging het eraan toe bij de Groenen. Die kozen na een opvallend geruisloze procedure voor de 40-jarige Annalena Baerbock, een politiek talent, maar wel een zonder bestuurservaring. 

Reuring in Duitsland natuurlijk, want zoals het er nu voor staat maken de Groenen serieus kans de grootste partij te worden en dus de bondskanselier te leveren. Kanzerlin Baerbock, een jonge ‘groene’ vrouw aan het roer van Europa’s grootste economie: het zou niet minder dan een kleine revolutie zijn. En al helemaal als de Groenen ervoor kiezen niet met de christendemocraten in zee te gaan, maar het met de liberalen en de sociaaldemocraten van de SPD willen proberen, of - wat een nog grotere koerswijziging zou betekenen - met de SPD en Die Linke. 

Wat kunnen we van de twee kandidaten verwachten? In de Duitse pers lees je veel over de tegenstellingen: de oude witte man versus de jonge onervaren vrouw, de veilige weg versus de vernieuwing, de dinosaurus versus het overmoedige kuiken ‘dat nog maar net uit het ei is gekropen’ (woorden van oud-SPD-politicus Oskar Lafontaine, die Baerbocks gooi naar het kanselierschap bekritiseerde), maar voor deze nieuwsbrief is het natuurlijk interessant om te kijken of Duitsland met hen op Europees gebied een andere weg in zal slaan. 

Vooropgesteld: zowel Laschet als Baerbock zijn pro-EU. Beiden zien meer Europese samenwerking als enige mogelijkheid om grote vraagstukken als migratie en klimaat en de concurrentiepositie ten opzichte van China en Amerika aan te gaan. De CDU/CSU en de Groenen zijn zelfs allebei voor een Europees leger - toch een opvallend standpunt voor de Groenen, een partij die eens om haar pacifisme bekendstond. Een gevleugelde uitspraak van Laschet: “Europa wordt pas serieus genomen als het met één stem spreekt.”

Het verschil zit ‘m in de aanpak. Waar van Laschet wordt verwacht dat hij veel zal doen om commerciële belangen van Duitsland in bijvoorbeeld China en Rusland te beschermen en daarmee trouw blijft aan Merkels Wandel durch Handel-beleid (verandering door handel), zullen de Groenen vaker de confrontatie kiezen en een standpunt innemen op basis van ideologie. In het Europees Parlement stemden de Groenen bijvoorbeeld voor een boycot van producten gemaakt door dwangarbeid van Oeigoeren uit Xinjiang. En in het verkiezingsprogramma van de Groenen staat heel duidelijk dat ze tegen de gaspijpleiding Nord Stream 2 zijn, ook omdat Poetin daarmee te veel te zeggen krijgt in Europa. De CDU/CSU blijft erbij dat het een ‘puur economisch project is’.

 In hoeverre de Groenen aan deze standpunten vast gaan houden, dat zal pas in de coalitie-onderhandelingen na de verkiezingen blijken. Baerbock staat er ook om bekend dat ze uiterst pragmatisch is en bereid compromissen te sluiten. Maar dat er met de Groenen in de regering een ander Duits geluid zal gaan klinken in Brussel, dat durf ik hier wel alvast te voorspellen. 

Na eindeloos gesteggel en gepraat presenteerde de Commissie woensdag eindelijk haar lijst met groene investeringen, de taxonomie. Dat het een zware bevalling was hier in Brussel, is geen groot geheim. Zelfs Valdis Dombrovskis, vicevoorzitter van de Europese Commissie, gaf toe nog niet eerder zoveel weerstand te hebben gevoeld bij het maken van beleid.

Zo vinden landen als Zweden en Finland dat het kappen van bossen duurzaam is als die elders weer worden aangeplant. Veel milieuorganisaties zijn het hier niet mee eens. Ook Oost-Europese landen gingen niet zomaar akkoord. Daar wordt nog volop energie opgewekt met kolencentrales. De stap naar zonne- en windenergie is er nog groot. Daarom overwoog de Commissie in maart nog aardgas toch als duurzame energie aan te merken. Dit terwijl landen als Nederland juist stappen zetten om van het gas af te komen.

De groene lijst maakt duidelijk wat volgens Brussel een duurzame belegging is. Investeren in fossiele brandstoffen krijgt uiteraard geen groen label, maar in windenergie wel. De lijst moet het voor beleggers veel makkelijker maken om groene beleggingen te doen. Hierdoor hoopt men dat er miljarden euro’s uit de private sector in de verduurzaming van de EU worden gestoken.

Maar elke Nederlandse bondscoach kan het je vertellen: als je een lijst van spelers opstelt, zijn er altijd mensen die vooral gemiste kansen zien. De VVD en JA21 vinden het bijvoorbeeld een gemiste kans dat kernenergie nog niet als duurzaam is aangemerkt. De Commissie heeft besloten het onderzoek naar kernenergie aan het einde van dit jaar af te wachten. Volgens deze partijen is kernenergie essentieel als Europa de eigen klimaatdoelen wil behalen.

Ook milieuorganisaties zien gemiste kansen. Zo vinden ze het zeer kwalijk dat biomassa door de Commissie nog altijd wordt aangemerkt als een duurzame energiebron. Ook zijn ze teleurgesteld dat de besluiten over gascentrales evenals kernenergie zijn uitgesteld tot het einde van het jaar.

De bank Triodos maakte jaren geleden zelf een lijst van duurzame beleggingen. De bank vindt de lijst van de Commissie een goede eerste stap, maar ziet zeker nog ruimte voor verbetering.

De uitnodiging kwam in het midden van de week. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen gaat op bezoek bij de fabriek van Pfizer in Puurs. Of de NOS mee wil? Sure. Op zijn best filmen we wat beelden van het productieproces van het vaccin met de minste bijwerkingen en de meest stabiele levering.

En dat is precies het succes dat Von der Leyen op zichzelf wil laten afstralen. Op het laatste moment haakt ook de premier van België aan, Alexander De Croo. De twee bezoeken de fabriek en plakken een EU-vlag op een doos die bestemd is voor Denemarken.

Von der Leyen grijpt het bezoek aan om een extra deal van 1,8 miljard vaccins aan te kondigen voor de komende jaren. Het zijn er meer dan er inwoners zijn in de hele EU. De vraag wat er met het overschot gebeurt, blijft onbeantwoord. Het bedrijf en het land waar het staat, delen vandaag mee in het succes. Er zijn zo veel cameraploegen uitgenodigd om dit vast te leggen, dat alle virologen in de Europese Unie schande zouden hebben gesproken over de manier waarop het georganiseerd was.

Door de Nederlandse verkiezingsuitslag verloor het Europees Parlement twee parlementariërs met ontzettend veel ervaring. Kati Piri (PvdA) en Derk Jan Eppink (JA21) verruilden hun zetel in het Europees Parlement voor een zetel in de Tweede Kamer.

Dat betekent dat er twee nieuwe Europarlementariërs aan de slag gaan. Twee weken geleden spraken wij al met Thijs Reuten, de nieuwe Europarlementariër voor de PvdA. Deze week is de beurt aan Michiel Hoogeveen van JA21. Hij moest even wachten voordat hij de zetel officieel kreeg. In 2019 kwamen de Europarlementariërs van JA21 nog in het parlement onder de vlag van Forum voor Democratie. Een vrijgekomen plek gaat in eerste instantie naar de eerstvolgende persoon op de kieslijst. In dit geval was dat Thierry Baudet.

Baudet heeft inmiddels officieel afstand gedaan van zijn zetel en dus kan ook Michiel Hoogeveen aan de slag in het Europees Parlement.

Naam: Michiel Hoogeveen

Leeftijd: 31 jaar

Lid van de partij sinds: 15 november 2016 FVD, sinds 18 december 2020 JA21

Vorige baan: assistent voor de Europese fractie voor FVD. Vanaf december 2020 voor JA21. Statenlid Zuid-Holland sinds 2019

 

De afgelopen jaren heb ik als Statenlid voor de provincie Zuid-Holland onderzoek gedaan naar de subsidiegeldstromen van en naar de EU. In Nederland is er een beeld dat wij louter profiteren van de EU, maar dit beeld klopt niet helemaal. Ik heb nu de grote eer om aan de Nederlandse kiezer te laten zien wat hier gebeurt.

Ik heb de onmogelijke maar eervolle taak om Derk Jan Eppink waardig op te volgen. Ik zal zijn dossiers van economische en monetaire zaken overnemen en daarnaast zal ik ook de portefeuille internationale handel op mij nemen. Ik maak mij ernstige zorgen over het coronanoodfonds. De Commissie gaat gemeenschappelijke schulden aan om een geopolitiek project in stand te houden. Er wordt vooral gekeken naar het beleid voor de korte termijn en niet voor de lange termijn. Deze schulden moeten een keer worden afbetaald. Ik zou dan ook willen dat er een kritisch onderzoek komt naar wat de euro ons nou echt gebracht heeft. Een monetaire unie gebaseerd op schuld zal als een boemerang terug in ons gezicht keren. Wij denken dan ook dat de euro niet houdbaar is. Bij JA21 willen we gaan kijken of de euro heel stapsgewijs ontmanteld kan worden.

Ik denk dat het vooral belangrijk is de juiste toon aan te slaan. Nu zijn er veel extremen te horen. Aan de ene kant zie je partijen die tegen alles zijn en aan de andere kant partijen die het allerliefste zo snel mogelijk een federale unie willen. Ik wil zonder geschreeuw en scheldpartijen in gesprek.

We kunnen heel hard roepen dat we voor uittreding zijn, maar je kunt ook een alternatief aanbieden. Dat hebben we tijdens de verkiezingen ook gedaan. Dus minder EU, maar wel economische banden houden. Euro-kritische partijen hebben nu vooral veel oneliners. Dat is leuk, maar de vraag is of je daadwerkelijk iets betekent voor de kiezer. Er was lang geen oor voor kritisch geluid. Nu wel, maar het is tijd om het om te zetten in beleid.

Nee, ik denk dat als je realistische alternatieven aanbiedt en de kiezer hier goed over informeert dan begrijpen mensen dat echt wel. Ik wil ook echt contact houden met de kiezers. Nu doen we dat nog veel via sociale media. Maar zodra de coronaregels zijn versoepeld, willen we echt EU-avonden houden waar mensen naar toe kunnen. Weer ouderwets zaaltjes toespreken.

 Waar kijk je het meest naar uit? 

Dat de boel hier weer opengaat, maar dat is waarschijnlijk niet wat je bedoelt. Ik heb vooral zin om hier ervaring op te doen en dan terug te gaan naar de kiezer, om uit te leggen wat hier gebeurt. Ik wil de wetgevingsfabriek van de Commissie goed en op tijd uitleggen. Dan weten de kiezers wat er op hen af komt.

3 mei – De Commissie, de Raad en het Parlement gaan dan voor het eerst in conclaaf over de coronapas.

17-20 mei – De ambitie is dat het Europees Parlement dan voor de laatste keer stemt over de coronapas. Vrij snel daarna is het aan de Raad om er een handtekening onder te zetten.

Juni – De Commissie begint met de eerste pilot.

Juli – De coronapas wordt breed uitgerold over de hele EU.